Decydując się na schody betonowe i żelbetowe – czy wewnętrzne, czy zewnętrzne – niezbędne jest wykonanie szalunku. Szalunek schodów to tymczasowa konstrukcja, którą możemy wykonać samodzielnie – wszystkie niezbędne informacje potrzebne do zbudowania schodów powinny być zawarte w projekcie domu.
W projekcie domu powinny znaleźć się takie informacje jak: długość, wysokość, szerokość, układ i dokładne umiejscowienie schodów. Aby ułatwić sobie pracę, warto przebieg schodów narysować na ścianie. Zanim jednak zaczniemy wykonywać szalunek schodów, musimy wykonać punkty zaczepienia schodów, czyli zbrojenie stropu i podłogi. Niezbędne jest również uzbrojenie spocznika, jeśli jest on przewidziany. Pamiętajmy, że pręty będą również potrzebne do zbrojenia. Po wykonaniu prac przygotowawczych możemy przystąpić do szalowania schodów, czyli deskowania.
Szalowanie schodów betonowych – krok po kroku
Najprościej ujmując, szalunek to forma, do której będzie wylewany beton. Do wykonania szalunku schodów wykorzystuje się najczęściej deski lub płyty ze sklejki, np. OSB. Musimy więc je dokładnie wymierzyć, przyciąć, wyrównać i zbić. Montaż szalunku zaczynamy od góry i przesuwamy się do dołu wzdłuż linii biegu schodów. Unikniemy w ten sposób sytuacji, że ostatni stopień będzie za wysoki – ewentualne odchyłki są łatwiejsze do zniwelowania przy dolnym stropie. Szalowanie schodów zaczynamy zawsze od ułożenia desek równolegle do biegów schodów – musimy stworzyć pochylnię, spodnią część płyty schodów. Szalunek schodów musi być szczelny! Musi być też nieco szerszy niż przewidywana szerokość schodów. Z boków szalunku przybijamy deski boczne, które zapobiegną wylewaniu się betonu. W kolejnym kroku mocujemy do ściany deski wkrętami, a do nich deski ustawione pionowo, które będą powierzchniami stopnia. Na koniec układamy zbrojenie i wylewamy beton (musi być wylany za jednym razem, z góry na dół). Co ważne, pręty nie mogą opierać się o szalowanie schodów – należy zastosować specjalne dystanse. Pamiętajmy, aby szalunek podeprzeć za pomocą równomiernie rozstawionych stempli – rozstaw między stemplami powinien wynosić około 1 m. Szalowanie schodów możemy zdemontować, gdy beton ostatecznie zwiąże, zazwyczaj dopiero po 3-4 tygodniach. Jeśli jednak zastosujemy nowoczesną szybkowiążącą mieszankę betonową, szalunku możemy się pozbyć nawet już po kilku dniach od jej wylania.
Szalowanie schodów zabiegowych i ze spocznikiem
Jeśli wykonujemy szalowanie schodów zabiegowych (czyli schodów w literze L), to musimy zastosować inne materiały niż drewno. Zazwyczaj jest to sklejka wodoodporna lub listwy, które można bez problemu wyginać. Szalowanie schodów zabiegowych jest dość skomplikowane i czasochłonne ze względu na ich kształt, jednak możliwe. Bardzo często w domach spotkać można schody ze spocznikami, czyli podestami, które przecinają bieg schodów lub stanowią ich początek czy zakończenie. Jeśli szalujemy schody ze spocznikiem, pamiętajmy o podparciu spoczników stemplami.
Szalowanie schodów zewnętrznych
Szalowanie schodów zewnętrznych przebiega w ten sam sposób co szalowanie schodów wewnętrznych. Jeśli jednak opierają się one na ziemi, to nie musimy wykonywać spodniej konstrukcji. Wystarczy, że zbudować boczne elementy, a następnie do nich zamontować deski wyznaczające stopnie. Oczywiście montaż desek przeprowadzamy od góry do dołu, aby nie chodzić po płytach szalunkowych.
