Nieodłącznymi i widocznymi elementami instalacji elektrycznej są łączniki światła i gniazda wtykowe. Abyśmy mogli z nich wygodnie oraz bezpiecznie korzystać, muszą być odpowiednio rozmieszczone. Gdzie więc je zamontować?
Gniazda wtykowe i łączniki światła umieszczone w odpowiednim miejscu, ułatwią nam korzystanie z danego pomieszczenia. Nie mniej ważna jest ich ilość. Na przykład za mało gniazd wtykowych może skutkować rozciąganiem mało estetycznych przedłużaczy. Podejmując decyzję, dotyczącą ilości osprzętu elektrycznego, warto kierować się ogólnie przyjętymi zasadami. Jednak należy do nich podchodzić rozsądnie i rozmieszczenie osprzętu elektrycznego dostosować do indywidualnych potrzeb – dobrze więc wiedzieć, jak będą urządzone pomieszczenia, m.in. gdzie stanie lodówka, a gdzie pralka czy telewizor. Pamiętajmy, że z łączników światła i gniazd wtykowych będziemy korzystać przez kilka najbliższych lat. Jakakolwiek zmiana związana jest z uciążliwym kuciem ścian.
Łączniki światła w dobrych miejscach
Łączniki włączające światło umieszcza się zazwyczaj we wnętrzach, przy drzwiach od strony klamki. W niewielkich pomieszczeniach pozbawionych okien, a także łazience, pralni czy WC wygodnie jest zainstalować łączniki na zewnątrz (nie będą miały kontaktu z wodą i wilgocią). Gdy montujemy oprawy oświetleniowe z kilkoma lampami, dobrze jest zastosować łączniki świecznikowe z dwoma lub trzema odrębnie działającymi klawiszami. Zasadą, którą powinniśmy się kierować dobierając liczbę i rozmieszczenie łączników jest ta, że jeden łącznik przypada na pomieszczenie z jednym wejściem. Natomiast w długim korytarzu, w dużym salonie lub na dole i górze schodów, czyli tam gdzie światło włączamy i wyłączamy z dwóch lub więcej miejsc, należy zainstalować łącznik schodowy lub krzyżowy.
Łączniki światła najczęściej montuje się na wysokości 120-150 cm nad podłogą i około 15 cm od ościeżnicy. Gdy w domu są małe dzieci, w pokoju dziecięcym czy łazience mogą być one zaplanowane nieci niżej – na wysokości 70-90 cm. Takie rozwiązanie umożliwi kilkuletnim dzieciom samodzielnie włączenie światła. Pamiętajmy jednak, że dzieci szybko rosną i w przyszłości będziemy musieli podnieść łącznik. W nowo budowanych czy remontowanych domach coraz częściej umieszcza się łączniki 90-100 cm nad podłogą. Taka wysokość pozwala komfortowo włączać i wyłączać oświetlenie zarówno dzieciom, jak i osobom niepełnosprawnym, a także dorosłym, gdyż nie muszą podnosić ręki. Dobrze jest zamontować łączniki na tej samej wysokości w całym domu. Ułatwi nam to zapalanie światła, gdyż odruchowo będziemy sięgać w jedno miejsce. Jeśli zdecydowaliśmy się na montaż kinkietów na ścianach, to łączniki najlepiej zamontować bezpośrednio pod nimi – znajdziemy je wówczas z łatwością. Aby nie martwić się, czy wychodząc z domu wyłączyliśmy wszystkie światła, warto przy drzwiach wejściowych zamontować jeden łącznik światła wyłączający wszystkie oprawy oświetleniowe. Możemy także za pomocą tego łącznika odciąć dopływ prądu do gniazd (oczywiście z wyjątkiem tych, do których podłączona jest lodówka czy urządzenie grzewcze).
Gniazda wtyczkowe w różnych pomieszczeniach
W mieszkaniach najczęściej montowane są gniazda ogólnego przeznaczenia oraz gniazda służące do przyłączenie określonych odbiorników. Gniazda ogólnego przeznaczenie to przede wszystkim modele dwubiegunowe wchodzące w skład obwodów jednofazowych. Natomiast gniazda przeznaczone do konkretnych odbiorników – dwu- i trzybiegunowe – powinny być umieszczone w ich pobliżu. Gniazda wtykowe najczęściej umieszcza się 30-40 cm nad podłogą. Natomiast w kuchni gniazda powinny być zainstalowane nad blatem, ok. 90-100 cm od podłogi, a w łazience na wysokości 140 cm. Pamiętajmy, że w łazience należy zastosować gniazda o oznaczeniu IP44, co zapewnia ochronę przed wilgocią. Przyjmuje się, że na każde 4-6 m2 powinno przypadać jedno gniazdko lub inaczej ujmując, jedno gniazdko co 2-2,5 m ściany. Jednak ustalając liczbę gniazdek, musimy pod uwagę wziąć specyfikę pomieszczenia oraz liczbę urządzeń, jakie wymagają podłączenie do prądu. W salonie podłączamy np. telewizor, lampkę, kino domowe, często również komputer. Pamiętajmy o wcześniejszym zaplanowaniu aranżacji wnętrza, by nie ulokować łączników i gniazd za kanapą czy komodą i ograniczyć tym samym dostęp do zasilania. Sprawdzonym rozwiązaniem jest umieszczenie w salonie i pokojach dziennych osprzętu po lewej i prawej stronie okna oraz w głębi wnętrza. Jednak nie jest to obowiązkiem, gdyż układ gniazdek powinien być dostosowany do ulokowania mebli i liczby podłączanych urządzeń. Coraz częściej w dużych salonach gniazda wtykowe umieszczane są w podłodze – są one zazwyczaj osłonięte maskownicą i odpowiednio uszczelnione. W kuchni do prądu podłączamy m.in. lodówkę, zmywarkę, okap, kuchenkę mikrofalową – dlatego w pomieszczeniu tym musi znaleźć się minimum 5 gniazdek, w tym jedno umieszczone wysoko do podłączenie okapu. Pozostałe warto umieścić w odstępie 2 m, przydadzą się do podłączenie blendera czy miksera. Natomiast w łazience montujemy 3 gniazda, w tym jedno do podłączenia pralki. Wszystkie powinny być oddalone od wanny, prysznica, umywalki i ubikacji o minimum 60 cm. Jedno z gniazdek warto umieścić przy lustrze, ułatwi nam to zabiegi pielęgnacyjne.
Estetyka łączników i gniazdek
Producenci chcąc zadowolić nawet wybrednych klientów, oferują przeróżne łączniki i gniazda. Najlepiej zdecydować się na osprzęt z jednej serii – będą pasowały do siebie. Ładnie prezentują się gniazda z maskownicami. Nie rzucają się w oczy nawet w minimalistycznie urządzonym pomieszczeniu. Natomiast w pokoju dziecka, przedpokoju i na schodach sprawdzą się łączniki z osłonami, dzięki którym ściana będzie się mniej brudzić.
zdjęcia: Polmark, fotolia.com
