Choinka. Bez niej nie odbędą się święta bożego narodzenia. Zielone pachnące lasem i ozdobione bombkami drzewko dla wielu z nas jest po prostu niezbędne.
Żywa choinka na stałe wpisała się w polską tradycję. Chociaż na przestrzeni lat zmieniała się jej forma, to właśnie dzięki drzewku z lasu święta Bożego Narodzenia zawdzięczają swój unikatowy charakter. Choinka wnosi do domu podniosłą atmosferę, piękny zapach, prezentuje się naturalnie i niepowtarzalnie – nie ma przecież dwóch identycznych drzewek! Wybór świątecznych choinek jest spory, ale najczęściej kupujemy świerki, jodły lub sosny – cięte lub w donicy. Różnią się one wyglądem, zasadami pielęgnacji i oczywiście ceną. Cięte drzewko wymaga oprawy w stojak. Utrzyma się jednak w domu najwyżej przez kilka tygodni, po czym większość gatunków szybko traci świeżość i igły. Natomiast choinka w donicy zachowa dłużej swój urok, a jeśli mamy ogród, to na wiosnę możemy ją przesadzić do gruntu.
KOLOROWE ŚWIERKI
Największą popularnością cieszą się świerki. Drzewka mają ładną stożkową formę, a ich cena nie jest wygórowana. Zazwyczaj wybieramy świerk pospolity, który intensywne pachnie. Ma krótkie, 1-2-centymetrowe, od zielonych do ciemnozielonych, gęste (czasami ciężko wieszać ozdoby na krótkich pętlach) i dość mocno kłujące igły. Niestety świerk pospolity już od momentu wniesienia do domu gubi igły, a po 1-3 tygodniach zrzuca je wszystkie, co jest jego największą wadą. Równie często w domach pojawia się świerk kłujący, nazywamy również srebrnym, o zielononiebieskich lub szarosrebrnym igłach. Jego ciekawe odmiany to ’Hoopsi’, ’Iseli Fastigiate’, ’Shovenhorst’ czy karłowa ’Glauca Globosa’. Świerk kłujący postoi w mieszkaniu nieco dłużej niż pospolity, ale – jak mówi jego nazwa – jego igły (2-3 cm) są bardzo kłujące. Wydziela także słaby zapach. W roli świątecznego drzewka sprawdzi się także świerk serbski, charakteryzujący się dwoma jasnymi paskami na dolnej stronie igieł, wywołującymi świetlany refleks, lub jego karłowa odmiana ’Nana’. Jego igły są bardziej miękkie niż u świerka srebrnego, a przez to mniej kłujące. Do małych mieszkań dobrym wyborem będzie świerk biały w odmianach ’Conica’ czy ’Laurin’.
JODŁY NA DŁUGO
Godne polecenia są szczególnie jodły kaukaskie o ciemnozielonych igłach. Są to najdroższe drzewka, ale mogą przetrwać w domu w niezmienionym stanie nawet 2 miesiące. Igły cienkie i delikatne o długości 2-4 cm nie opadają, lecz usychają na gałęziach, niestety nawet świeże nie pachną. Na jodle bardzo dobrze widoczne są ozdoby. Efektowne są również stalowoniebieskie jodły szlachetne, jodły koreańskie, np. w odmianie ’Silberlocke’ o zawiniętych fantazyjnie igłach.
SOSNY NIE TAKIE POSPOLITE
Sosna pospolita to świąteczne drzewko, które nie cieszy zbyt dużą popularnością ze względu na dość rzadkie igły. Natomiast intensywnie pachnie, a 4-8-centymetrowe igły utrzymują się długo na gałązkach. Na jakie odmiany warto zwrócić uwagę? Najczęściej spotykana jest tzw. sosna czarna o intensywnym zapachu i ciemnozielonych długich igłach, które praktycznie nie opadają, lecz zasychają na drzewku. Ciekawie będzie wyglądać także np. karłowa odmiana sosny czarnej ’Pyramidalis’, niewielka sosna zwyczajna ’Watereri’ czy odmiany sosny wejmutki o delikatnych igłach.
CIĘTE TYLKO ŚWIEŻE
Będziemy długo cieszyli się urodą ciętej choinki pod warunkiem, że kupimy świeże drzewko. Taki iglak powinien mieć zielone i gęste igły mocno trzymające się gałązek. Aby się upewnić co do jakości wybranego przez nas egzemplarza, warto stuknąć pniem choinki o ziemię. Nie martwmy się, jak opadnie kilka igieł, gdyż jest to zjawisko naturalne. Jednak gdy igły osypią się w dużej ilości, to jest to sygnał, że niestety drzewko ścięto już dawno, co oznacza, że w ogrzewanym pomieszczeniu nie przetrwa w dobrym stanie zbyt długo. Warto także przyjrzeć się pniu w miejscu ścięcia. Jeśli na jego powierzchni znajduje się świeża żywica oraz miejsce ścięcia ma jasny kolor, to możemy być pewni, że drzewko zostało ścięte 3-4 dni wcześniej i śmiało możemy je kupić. Natomiast zaschnięta żywica, ciemny i przebarwiony ślad po cięciu to znak, że iglak już dawno został ścięty, lepiej więc zrezygnować z jego zakupu. Możemy również przeprowadzić test. Gdy zgięta gałązka wróci do pierwotnej pozycji, to choinka ma sporo soków, czyli jest świeża. Pamiętajmy, że jeżeli kupiliśmy choinkę w mroźny dzień, to zanim wniesiemy ją do domu, najlepiej kilka godzin przetrzymać ją w chłodnym miejscu, np. garażu, aby przyzwyczaiła się stopniowo do zmiany temperatury. Świąteczne drzewko dobrze jest umieścić w stojaku, do którego nalewa się wody. Warto także przyciąć trochę pień, aby umożliwić mu lepsze pobieranie wody. Sprawdzonym rozwiązaniem jest osadzenie choinki w pojemniku z wilgotnym piaskiem. Unikajmy stawiania choinki w pobliżu grzejników.
Z DOMU DO OGRODU
Choinka w pojemniku to ekologiczne rozwiązanie, ponieważ wiosną będziemy mogli posadzić ją w ogrodzie. Decyduje się na nie coraz więcej osób. Najlepiej zakupy zrobić w sprawdzonym punkcie ogrodniczym lub bezpośrednio w szkółce. Kupowanie na przypadkowym „placu” jest dość ryzykowane, ponieważ często do pojemników trafiają egzemplarze bez korzeni – a takich nie posadzimy już w ogrodzie. Również iglaki wykopane przed samą sprzedażą nie mają dużych szans przetrwania do wiosny. Takie rośliny rozpoznamy po świeżej ziemi w doniczce, ponadto łatwo się przekrzywiają. Wybierając choinkę, którą zamierzamy posadzić w ogrodzie, najlepiej wybrać niewysokie drzewko – maksymalnie 1-1,5 m – które rośnie w stosunkowo dużej donicy. Jeśli 1,5-metrowy iglak wsadzony jest do 10-litrowej doniczki, to raczej nic już z niego nie będzie. Zanim wniesiemy ukorzenioną choinkę do mieszkania, powinniśmy wstawić ją na ok. 10 dni do pomieszczenia o temperaturze ok. 5oC np. do garażu, a następnie na 2-3 dni do temperatury ok. 10oC np. do altany. Podłoże w pojemniku musi być stale wilgotne.
Z LEGALNEGO ŹRÓDŁA
Cięte choinki powinny pochodzić albo z kontrolowanego wyrębu lasu (z tzw. wycinki pielęgnacyjnej) albo ze specjalnej plantacji. Kupując takie drzewka, nie przyczyniamy się do niszczenia lasów. Jeśli nie mamy pewności, że choinki nie są z rabunku (dotyczy to gatunków rodzimych, tzn. świerków pospolitych, jodeł pospolitych i sosen, inne pochodzą wyłącznie z upraw), zapytajmy sprzedawcę o dokumenty potwierdzające legalność drzewek. Posiadanie takiego dokumentu jest obowiązkiem każdego sprzedawcy. Iglaki w pojemnikach najlepiej kupować w sklepach ogrodniczych lub szkółkach. Egzemplarze, które od początku były uprawiane w donicach, są trwałe i mają dobrze rozwinięty system korzeniowy.
