Pan od płyt

Sucha zabudowa to elementy, które buduje się „na sucho” – bez zapraw mokrych, najczęściej przykręcając poszczególne składowe systemu. Prace wykonuje się szybko, nie trzeba też robić przerw technologicznych, które wydłużają proces budowy lub remontu domu. Sucha zabudowa stanowi lekką konstrukcję – nie obciąża stropu, pozwala też ekonomicznie wykorzystać przestrzeń, dając dużą swobodę aranżacji i ewentualnych zmian w przyszłości.

PODSTAWA „WYKOŃCZENIÓWKI”

Zakres stosowania suchej zabudowy jest dzisiaj bardzo szeroki. Często korzysta się z niej do wykończeniu skosów poddasza i przy zaadoptowaniu go do celów mieszkaniowych – zazwyczaj stosowane materiały to płyty gipsowo- kartonowe, płyty gipsowo-włóknowe, gipsowo-cementowe, a także płyty OSB. W tym samym systemie możemy wykończyć ścianki kolankowe na poddaszu oraz wybudować lekkie ścianki działowe dzielące pomieszczenia. Z płyt stosowanych w suchej zabudowie wykonamy także obudowy urządzeń sanitarnych np. wanny – płyty g-k, cementowe lub OSB przykręcamy wówczas do wcześniej przygotowanego stelaża z profili. W systemie suchej zabudowy powstają także sufity podwieszane, ściany szybów instalacyjnych, obudowy kanałów kablowych. Można też wykonać podłogi. Lekki system podłogowy to tzw. suchy jastrych z płyt, który jest alternatywą dla tradycyjnej mokrej wylewki. W technice suchej zabudowy można zrobić stelaże do szafek kuchennych, zabudowy wnęk czy regały. Ponadto płyty można wykorzystać niestandardowo – dzięki zastosowaniu specjalnych profili o przebiegu krzywoliniowym mamy możliwość ciekawej aranżacji pomieszczeń poprzez postawienie ściany łukowej. Systemy suchej zabudowy to dzisiaj mocno wyspecjalizowane rozwiązania, które są w stanie sprostać najbardziej wymagającym konstrukcjom.

STANDARD UMIEJĘTNOŚCI WYKONAWCZYCH

Łatwość i szybkość montażu, mały ciężar własny, bezproblemowa obróbka – atuty suchej zabudowy sprawiają, że montaż płyt z reguły nie wymaga specjalnych szkoleń. Wykonawstwo tego typu prac niemal standardowo wchodzi w skład zadań ekip, którym powierza się wnętrzarskie roboty wykończeniowe. Trudno znaleźć dzisiaj dom czy mieszkanie, przy którego wykańczaniu lub remoncie nie byłyby stosowane systemy suchej zabudowy. Co więcej, wykończeniowcy lubią tę technologię i często sami ją podpowiadają inwestorom jako alternatywę dla innych rozwiązań. Nic w tym dziwnego – płyty montuje się najczęściej na profilach metalowych lub na konstrukcji drewnianej (ruszt drewniany) albo przykleja do ścian. Nawet w prostych rozwiązaniach ważna jest jednak dbałość o detale oraz estetyka wykonawstwa, ale i tutaj z pomocą przychodzą producenci. Większość płyt ma tak wyprofilowane krawędzie, żeby można było za pomocą specjalnych szpachli i taśm bez kłopotu wykończyć je w jednej płaszczyźnie. 

WYKWALIFIKOWANY MONTER

Łatwość wykonania wielu elementów z udziałem suchej zabudowy nie oznacza jednak, że wykonawcy nie trafią się trudniejsze prace, które mogą wymagać specjalistycznego przygotowania. Wykwalifikowany monter suchej zabudowy powinien umieć odczytać projekt – to baza profesjonalizmu. Wykonawca np. sufitu podwieszanego nie tylko powinien sprawnie przeprowadzić montaż, ale także znać parametry techniczne zapewniające sztywność i wytrzymałość całej konstrukcji. Fachowiec jest odpowiedzialny za poprawność i jakość montażu systemów suchej zabudowy zarówno zgodnie z projektem, jak i obowiązującymi przepisami – powinien więc je bardzo dobrze znać. Jego zadaniem jest też współdziałanie z wykonawcami robót towarzyszących oraz współpraca z kierownictwem i nadzorem budowy. Ponadto do obowiązków wykwalifikowanego montera systemów suchej zabudowy należy opieka nad materiałami i produktami – w jego gestii jest zabezpieczenie na placu budowy materiałów przeznaczonych do montażu oraz posprzątanie odpadków. Dynamiczny wzrost popularności technologii suchej zabudowy sprawia, że wiele firm oferuje specjalistyczne szkolenia, które obejmują zajęcia teoretyczne oraz ćwiczenia z zakresu montażu bardziej skomplikowanych systemów. Na kursach wykonawcy nabywają również ponadstandardowe umiejętności – poznają np. kalkulatory do wyliczenia materiałów.

TRANSPORT I ORGANIZACJA PRAC

Format płyt gipsowych wybiera się m.in. stosownie do określonych warunków na budowie lub w remontowanym pomieszczeniu. Wykonawca musi wiedzieć, czy wielkość płyty pozwoli mu na przeniesienie jej po schodach np. na poddasze. Jeśli pracuje sam, lepiej sprawdzi się mały format. Jeżeli jednak będzie zależało mu na szybkim postępie prac, to skorzysta z pomocy drugiej osoby i zastosuje duże pełnowymiarowe płyty. Warto też uwzględnić środek transportu na budowę. Większość producentów oferuje duże i małe, poręczne płyty, które można przewieźć samochodem osobowym.

PRODUKTY, KTÓRE MUSI ZNAĆ WYKONAWCA

Wykonawcy powinni również doszkalać się na bieżąco w kwestii oferty rynkowej, i to zarówno samych płyt, jak i akcesoriów oraz chemii niezbędnej do montażu. Ostatnio znacznie poszerzył się rynek materiałów stosowanych w tej technologii. Do powszechnie wykorzystywanych produktów zalicza się już nie tylko płyty gipsowo-kartonowe (zwane popularnie płytami gipsowymi lub karton- gipsem), ale też płyty OSB, płyty włókno-cementowe, płyty gipsowo- -włóknowe, płyty cementowe, płyty wiórowo-cementowe. Materiały te są coraz bardziej wytrzymałe i odporne na uszkodzenia mechaniczne, co wpływa również na wykonawstwo. W przypadku np. budowy ścian działowych w systemie suchej zabudowy zastosowanie płyt zbrojonych włóknem sprawia, że aby osiągnąć odpowiednie parametry wytrzymałościowe i stabilność przegrody, wystarczy wyłącznie jedna warstwa płyt. Wzmocnione włóknami płyty są też bardziej odporne na uszkodzenia, nawet podczas wykonywanych prac. Szeroki zakres stosowania suchej zabudowy jest możliwy przede wszystkim dzięki wyspecjalizowanym produktom, np. płytom wodoodpornym czy ogniochronnym – dobry fachowiec ma obowiązek znać te produkty i umieć je stosować. Wzbogaca się również rynek mocowań stosowanych przy montażu płyt jak np. system stabilizatorów, zastępujący klejenie płyt i przykręcanie ich do stelaża. Coraz popularniejsze narzędzie to m.in. przyrząd do nakładania papierowej taśmy na styki płyt g-k – urządzenie to zwane taperem (taśmownikiem) znacznie usprawnia pracę i pozwala zaoszczędzić sporo czasu. Z kolei pistolet do mocowania płyt g-k do stelaży wymaga pewnej wprawy, ale montaż przebiega znacznie szybciej niż wykonywany przy pomocy wkrętów.

PRACA W SYSTEMIE

Montaż płyt ułatwia wykonawcom oferta producentów, obejmująca również takie komponenty jak profile stalowe, kształtki, akcesoria montażowe, np. wkręty, oraz produkty chemii budowlanej, m.in. masy do klejenia, spoinowania czy wykańczania powierzchni. Sucha zabudowa to zazwyczaj elementy widoczne, dlatego od wykonawców oczekuje się staranności wykonania, w szczególności detali, połączeń poszczególnych płyt, wykonania narożników czy osadzenia puszek instalacyjnych. Prace usprawniają m.in. płyty profilowane i z zaokrąglonymi brzegami.

POPULARNE RODZAJE PŁYT DO SUCHEJ ZABUDOWY

Płyty g-k

Systemy suchej zabudowy wykorzystujące płyty gipsowo-kartonowe są przystosowane do pomieszczeń o różnych wymaganiach. Standardowe płyty (oznaczane jako GKB) mają bardzo małą odporność ogniową i są wrażliwe na działanie wilgoci. W łazienkach i innych pomieszczeniach o zwiększonej wilgotności powietrza lepiej sprawdzą się płyty impregnowane oznaczane jako GKBI lub H2. Mają one przeważnie karton w kolorze zielonym lub biały z zielonymi napisami. W przypadku poddasza użytkowego i drewnianej konstrukcji dachu warto pomyśleć także nad zwiększoną odpornością ogniową płyt. Płyty ogniochronne (różowe) potrafią wytrzymać w ogniu nawet do 2 godzin. Na rynku dostępne są również płyty ogniochronne impregnowane, które mają w swoim składzie włókna szklane zwiększające odporność na działanie ognia, można je też stosować w łazienkach. Są też płyty, które można wyginać, nadając pomieszczeniom lub ich elementom oryginalne, zaokrąglone kształty. W pomieszczeniach, które chcemy wyciszyć, instaluje się systemy ścian dwuwarstwowych z podwójnym opłytowaniem i płytami o podwyższonej akustyce.

Gipsowo-włóknowe i cementowo-włóknowe

W składzie płyt gipsowo-włóknowych znajduje się gips wymieszany z włóknami celulozowymi, co zapewnia im większą odporność na uderzenia i wgniecenia w stosunku do tradycyjnych płyt gipsowo-kartonowych. Ze względu na dużą sztywność nie trzeba mocować ich do stelaży. Obróbka jest równie łatwa, jak płyt gipsowo-kartonowych i nie wymaga stosowania szlifierek ani pił elektrycznych. Standardowe płyty gipsowo-włóknowe charakteryzują się odpornością ogniową na poziomie ok. 30 minut. Mają jednak znacznie większą odporność na działanie wilgoci, przewyższającą nawet płyty gipsowo-kartonowe impregnowane. Szczeliny uzupełnia się specjalnymi klejami. Płyty cementowo-włóknowe mają rdzeń cementowy obłożony z dwóch stron siatką z włókna szklanego. Są to płyty o największej wytrzymałości i odporności na uderzenia czy wgniecenia. Rdzeń cementowy zapewnia im bardzo dużą odporność na działanie wilgoci i praktycznie całkowitą odporność ogniową. Duża sztywność płyt cementowych wiąże się jednak z nieco trudniejszą obróbką. Najwygodniej docinać je piłą elektryczną. Spoiny wypełnia się klejami. Są materiałem najdroższym.

Płyty OSB i MFP

To płyty drewnopochodne o ukierunkowanych wiórach drzewnych, prasowane pod wysokim ciśnieniem i w wysokiej temperaturze. Do ich produkcji stosuje się najczęściej wióry sosnowe i świerkowe o zbliżonej wielkości oraz dodatek spoiwa bezformaldehydowych żywic syntetycznych. Wyróżniają się stabilnością kształtu, łatwą obrabialnością, wysoką odpornością na uderzenia, dobrymi właściwościami termoizolacyjnymi oraz zdolnością do tłumienia dźwięków. Struktura płyt zapewnia dużą wytrzymałość mechaniczną podczas montażu – zazębione ze sobą wióry zapobiegają wyłamywaniu się krawędzi przy łączeniu na wkręty czy gwoździe. Mają proste krawędzie, ale dostępne są też płyty z krawędziami czterostronnie frezowanymi na pióro i wpust – ten rodzaj płyt ma stronę lewą i prawą. Płyta MFP składa się z wiórów układanych w dowolnych kierunkach na całym przekroju, co zapewnia większą wytrzymałość w każdej jej części. Ma wysoką odpornością na rozciąganie i zginanie, chłonie wilgoć w mniejszym stopniu niż płyta OSB i nie pęcznieje tak bardzo pod jej wpływem. Po wyschnięciu płyta MFP wraca do swojej pierwotnej formy.