Drenaż opaskowy ma za zadanie odprowadzać nadmiar wody deszczowej do kanalizacji burzowej, zbiornika, studni chłonnej lub w głębsze partie gruntu. Poprawnie wykonany zabezpieczy nasz dom przed wodą gruntową, opadową i zaskórną.
Wysoki poziom wody gruntowej oraz woda zaskórna pochodząca z opadów atmosferycznych przesączająca się przez grunt i zatrzymywana w warstwie gruntów o słabej przepuszczalności stanowi zagrożenie dla podziemnych części budynku. Rozwiązaniem jest drenaż opaskowy, czyli system rur drenarskich wkopanych w ziemię wokół budynku. Dzięki temu, że rury są perforowane, woda wpływa do ich środka i zostaje odprowadzona od domu na bezpieczną odległość. Drenaż opaskowy może być niezbędny zarówno wokół budynku podpiwniczonego, jak i wokół pozbawionego piwnicy, jeśli tego wymagają warunki gruntowe i wodne.
Gdzie odprowadzać wodę
Wodę wychwyconą przez rury drenarskie możemy odprowadzić do kanalizacji, pod warunkiem, że do naszej posesji doprowadzona jest kanalizacja burzowa. Częstym rozwiązaniem jest skierowanie wody do studzienek chłonnych (wykonuje się je z lekkich rur z tworzyw sztucznych lub betonowych kręgów o średnicy ok. 1 m), a także rozsączenie jej po działce (podstawowym elementem jest plastikowa perforowane skrzynka o pojemności 200 l). Jeszcze inną możliwością jest skierowanie wody do głębokiej studni i wykorzystanie jej np. do podlewania działki. Jeśli na naszej działce jest zbiornik wodny, np. staw czy jezioro, wodę możemy odprowadzić właśnie do niego. Jeżeli uzyskamy zgodę ze starostwa, to będziemy mogli wodę odprowadzić do rowu melioracyjnego.
Elementy składowe drenażu opaskowego
Rury drenarskie – to rury z otworami na całym obwodzie, przez które do środka wpływa woda. Rury układane są ze 0,5% spadkiem, dzięki czemu woda jest grawitacyjnie odprowadzona poza obręb domu. Najczęściej wykorzystuje się rury wykonane z tworzyw sztucznych (PVC lub PE), ponieważ są lekkie, łatwe w transporcie i odporne na uszkodzenia. Dostępne są także rury wykonane z ceramiki, np. kamionki. Średnicę rur dobiera się w zależności od długości ciągu i typu warunków wodno-gruntowych; zazwyczaj dla domu jednorodzinnego wystarczą rury o średnicy 100 mm. Rurami otacza się zewnętrzne ściany fundamentowe; umieszczane są mniej więcej w połowie wysokości ławy fundamentowej. Spód rur powinien znajdować się minimum 20 cm poniżej krawędzi ławy, jednak nie może znajdować się poniżej jej dolnej krawędzi, gdyż wówczas woda mogłaby dostać się pod fundament i go podmyć. Jeśli wykonujemy drenaż podczas prac budowlanych, rury układamy obok ścian fundamentowych. Natomiast jeśli wykonujemy go wokół gotowego już budynku, powinniśmy ułożyć go w odległości 2-3 m od ściany.
Otulina rur. Rury do drenażu mogą być owinięte otuliną. To specyficzny filtr, który zabezpieczy otwory rur przed zatykaniem przez cząstki gruzu. Otulina może być wykonana z włókien kokosowych (do stosowania w gruntach gliniastych) lub tworzyw sztucznych (w gruntach grubo- i drobnoziarnistych, np. żwirowych i piaskowych).
Studzienki rewizyjne (kontrolne). Montuje się je w miejscu załamań trasy rur, czyli w każdym narożniku domu. Studzienki odbierają piasek spływający wraz z wodą i umożliwiają czyszczenie poszczególnych odcinków rur.
Studzienka zbiorcza. Montowana jest na końcu systemu i łączy go z rurą kanalizacyjną. Studzienkę umieszcza się w najniższym punkcie poboru wody. Jej zadaniem jest odprowadzenie zebranej wody z rejonu budynku.
Jak wykonać drenaż opaskowy
Sposób wykonania drenażu zależy od rodzaju gruntu. Jeśli jest on przepuszczalny, wykonanie drenażu jest łatwe. Na poziomie ławy fundamentowej układamy obsypkę drenarską, na niej rury, które zasypujemy dookoła obsypką. Obsypkę możemy wykonać ze żwiru rzecznego, otoczaków albo keramzytu średnicy minimum 16 mm. Całość przykrywamy gruntem rodzimym.
Inaczej postępujemy, jeśli układamy drenaż w gruncie nieprzepuszczalnym. Najpierw, wzdłuż ściany fundamentowej, musimy wykonać tzw. drenaż płaszczyznowy. Układamy na ścianie fundamentowej izolację przeciwwilgociową lub przeciwwodną, następnie warstwę ze styropianu i warstwę drenażową, która ułatwi spływanie wody wzdłuż ściany i przyspieszy jej osuszanie. Całość zabezpieczamy tkaniną filtracyjną (najczęściej jest to geowłóknina), którą układamy również na dnie wykopu. Stanowi ona filtr zatrzymujący płynące z wodą drobinki gruntu. Na niej, w warstwie obsypki filtracyjnej układamy rurę drenarską i zabezpieczamy ją geowłókniną. Na powierzchni terenu należy wykonać opaskę żwirową wokół całego budynku i przy ścianach – umożliwi ona dopływ wody do drenażu.
Drenaż opaskowy w starym domu
Zdarza się, że drenaż opaskowy musimy wykonać w już istniejącym, kilkudziesięcioletnim domu. W takim przypadku należy dostać się do ław fundamentowych. Postępujmy ostrożnie i odkopujmy, a także układajmy rury drenarskie ściana po ścianie, gdyż osłonięcie wszystkich ścian jednocześnie mogłoby wpłynąć niekorzystnie na stabilność posadowienie domu. Może zdarzyć się, że mury będą wymagały osuszenia i odgrzybienia. Następnie naprawiamy hydroizolację pionową i poziomą, dopiero po tych niezbędnych czynnościach układamy rury drenarskie.
zdjęcia: Wavin