Na stronach internetowych znajdziemy wiele ofert sprzedaży starego drewna. Pochodzące z rozbiórki starych domów i stodół jest coraz częściej wykorzystywane jako surowiec do produkcji okładzin ściennych i podłogowych, odtwarzania starych elementów konstrukcyjnych takich jak belki czy słupy, a także mebli.
Drewno z odzysku cieszy się coraz większą popularnością w wykończeniu wnętrz. W pełni naturalny materiał pochodzący z recyklingu jak najbardziej wpisuje się w nurt ekologiczny myślenia o domu, w którym ogromne znaczenie ma nie tylko naturalne pozyskiwanie materiału, ale również ilość tzw. szarej energii niezbędnej do wyprodukowania danego materiału budowlanego – im jest ona mniejsza, tym materiał uznawany jest za bardziej ekologiczny. Stare drewno ma również ogromną siłę estetyczną – sięgają po nie nie tylko wielbiciele stylu rustykalnego, ale też pasjonaci nowoczesnych wnętrz industrialnych czy loftowych.
Jak pozyskuje się drewno rozbiórkowe
Drewno było budulcem gospodarstw wiejskich – powstawały z niego domy mieszkalne oraz budynki gospodarcze. Firmy trudniące się pozyskiwaniem starego drewna znajdują je na terenach mało uprzemysłowionych wyróżniających się mnogością małych gospodarstw – to raj dla pozyskujących ten surowiec. Często jest to działalność dodatkowa prowadzona przez tartaki i składy drewna, ale są też firmy specjalizujące się wyłącznie w takich produktach. Szczególnie cennym nabytkiem jest też drewno wystawione przez dziesięciolecia na działanie wody – łatwo je odnaleźć w ruinach starych młynów czy pomostów wznoszonych przy stawach tak często wykopywanych przy gospodarstwach. W sposób naturalny poddawane wilgoci drewno wyróżnia się szczególną patyną – woda wybarwia drewno na niepowtarzalny kolor, nadaje mu też organiczne kształty. Wysuszone jest łakomym kąskiem dla producentów mebli i fornirów. Najbardziej znanym przykładem może być dąb czarny nazwany polskim hebanem – to drewno dębu przebywające pod wodą kilkaset lat, które pod wpływem reakcji garbników drewna z żelazem obecnym w wodzie zmienia barwę na szaroczarną do granatowoczarną. Do drewna odzyskowego zalicza się również starą drewnianą stolarkę okienną i drzwiową o niespotykanych już dziś konstrukcjach i wzorach, którą można wykorzystać już nie jako surowiec, ale gotową dekorację lub nawet, tak jak bywa to w przypadku efektownych drzwi, element użytkowy. Znajdziemy też amatorów zakupu starej drewnianej boazerii również tej pochodzącej z mieszkań i domów z okresu PRL.
Drewno odzyskowe pod lupą
Sprzedawane przez tartaki drewno jest najczęściej uzdatniane, zanim trafi do klienta. Specjaliści od drewna selekcjonują je, docinają, czyszczą, często drewnu przywraca się jego pierwotną barwę. Nie powinno się też dopuszczać do sprzedaży drewna zarażonego insektami. Również charakterystyczne dla insektów otwory w drewnie powinny budzić niepokój – nawet jeśli nie ma już w nich szkodników, to liczne korytarze i drążenia osłabiają jego wartość konstrukcyjną – można je wykorzystać tylko do celów dekoracyjnych. Sprawdźmy też dobrze, czy stare drewno nie jest pokryte pleśnią lub nie ma w nich śladów owocników grzybów domowych – nawet w niewielkim stopniu zakażone drewno może być przyczyną rozprzestrzenienia się choroby na inne, zdrowe elementy drewna w domu. Podczas zakupu starego drewna uważajmy także na jego sposób zabezpieczenia. Nie powinno się kupować drewna uprzednio bielonego, olejowanego oraz impregnowanego. Jeśli kupujemy stare drewno zabezpieczone chemikaliami, to najprawdopodobniej jest to Xylamit – bardzo szkodliwa substancja impregnująca starej generacji lub kreozot węglowy, którym impregnowano podkłady kolejowe. Drewna nasączonego tymi substancjami absolutnie nie można wykorzystywać do wykańczania wnętrz.
Stare drewno z odzysku – ślady dawnego rzemiosła
Stare drewno przyciąga uwagę przebarwieniami wskazującymi na zniszczenia czy niepowtarzalnymi fakturami noszącymi ślady zużycia. Jednak na powierzchni starych desek czy bali można odczytać ślady dawnej ich obróbki przez drwali i cieśli sprzed kilkudziesięciu, a nawet kilkuset lat. Do produkcji mebli czy okładzin stosuje się belki ręcznie ciosane przy pomocy siekier i toporów – ślady tej obróbki nadają powierzchniom unikalny wygląd. Belki ręcznie rżnięte to wytwory ręcznego piłowania drewna – było to specjalizacją pilarzy (traczy), którzy obrabiali je przy pomocy 2-metrowej piły, zwanej piłą tracką. Dostępne są też meble wykonane z drewna uzyskanego z rdzenia starych belek. Może być ono dodatkowo strukturyzowane poprzez usunięcie miękiszu i uwidocznienie słoi. Do produkcji podłóg i mebli wykorzystuje się również obrobione przed wieloma laty stare deski, których kolorystyka i faktura zależne są od ekspozycji na warunki atmosferyczne. Po starannym oczyszczeniu zyskują one dodatkowo unikatową strukturę i kolor.
zdjęcia: AdobeStock
