BHP na budowie – jakie ubrania robocze i sprzęt ochronny są konieczne

Do używania przez pracowników budowlanych odpowiedniego sprzętu i ubrań ochronnych obliguje Kodeks Pracy. Obowiązek spoczywa na pracodawcy, gdy podczas pracy zatrudnieni pracownicy są narażeni na niebezpieczeństwo utraty zdrowia lub życia, a także gdy ubrania będące własnością robotników są narażone na zniszczenie lub uszkodzenie. Można też przyznać pracownikom ekwiwalent na te cele.

Odzież robocza dobrze dobrana

Przede wszystkim odzież robocza musi być wytrzymała, wykonana z wysokiej jakości materiałów, które mają wymagane atesty oraz o komfortowym kroju pozwalającym na wykonywanie swobodnych ruchów. Powinna być również dostosowana do pory roku i warunków atmosferycznych: cieplejsza na zimę i lżejsza na lato. Jest to szczególnie ważne, gdy prace wykonywane są na zewnątrz, przy bardzo niskich temperaturach. Najlepsze spodnie dla pracowników to tzw. ogrodniczki, oczywiście z długimi nogawkami. Materiał użyty do ich produkcji powinien być z jednej strony odporny na rozdarcie, a z drugiej oddychający – zazwyczaj jest to bawełna o minimalnej gramaturze 180 g/m², mocniejsza jest mieszanka bawełny i poliestru (gramatura 267 g/m²). Dobrze, aby ubrania robocze miały wiele kieszonek (mniejszych i większych), w których pracownicy będą mogli trzymać różne przedmioty pomocne w pracy, np. śrubokręty, nożyczki czy miarki. Komfortowym rozwiązaniem są spodnie robocze z nakolannikami. Specjalne wzmocnienia na kolanach zabezpieczają przed mechanicznym uszkodzeniem przy pracy w tej nietypowej pozycji. Co ważne, zimą każdy pracownik budowlany powinien być zaopatrzony w odpowiednią bieliznę termiczną, zapewniającą dobry przepływ powietrza oraz zapobiegającą otarciom. 

Wygodne obuwie robocze

Obuwie przeznaczone do pracy fizycznej przede wszystkim powinno być wygodne (niejednokrotnie nosimy je przez cały dzień), musi zapewniać bezpieczeństwo podczas przemieszczania się po placu budowy. Buty robocze koniecznie muszą mieć wzmocnioną podeszwę, czyli wyposażoną w stalowy podnosek i stalową wkładkę przeciwprzebicową. Zabezpieczenia te uchronią stopę przed okaleczeniem w przypadku nadepnięcia na gwóźdź lub inny ostry i wystający przedmiot. Zazwyczaj wystarczą buty przed kostkę, jednak gdy istnieje ryzyko jej zwichnięcia czy skręcenia lepiej zakładać buty za kostkę. Ważne, aby pięta przylegała do buta, a on sam był około pół centymetra dłuższy od stopy. Buty nie mogą być za małe, nie mogą uciskać – podczas pracy noga może spuchnąć.

Rękawice – bezpieczne chwytanie

Mają zapewnić pewniejszy chwyt, a także uchronić dłonie przed skaleczeniem, obtarciem, poparzeniem.  Te najtańsze – z gumowana częścią chwytną mają poprawić wygodę pracy. Te z bawolej lub sztucznej skóry będą też bronić skóry rąk przed urazami bądź porażeniem prądem.  Są także ciepłe, robocze rękawice zimowe. Dużą popularnością cieszą się rękawice bawełniano-poliestrowe. Część chwytna jest powlekana lateksem lub nitrylem, czyli elastycznym tworzywem odpornym na benzynę, oleje napędowe, parafinę, smar i rozpuszczalniki. Lateks jest chropowaty i gwarantuje pewny chwyt, nitryl ma większą elastyczność i umożliwia precyzyjniejsze manipulowanie różnymi przedmiotami lub urządzeniami. Do prac urządzeniami wytwarzającymi silne drgania (zagęszczarki spalinowe, młoty pneumatyczne) pracownicy powinni zakładać specjalne rękawice antywibracyjne. To rękawice ze sztucznej skóry z poduszkami ze specjalnej gumy SBR.

Okulary ochronne – oczy dobrze zabezpieczone

Zakłada się je do cięcia lub szlifowania materiałów twardych, czemu często towarzyszą kaskady iskier. Chronią też oczy przed pyłem, wiórami, opiłkami metalu, lepkimi lub żrącymi płynami.  Specjalne, przyciemniające okulary lub maski są obowiązkowe podczas spawania. Ważne, żeby okulary miały szkło zachodzące też na boki twarzy. Do szlifowania, kucia i piłowania powinniśmy wybierać okulary z jak najtwardszego tworzywa. Zazwyczaj jest to mocny poliwęglan. W sprzedaży są okulary z regulowanymi zausznikami, a także z przyciemnianymi szybkami. Są też okulary na gumce, czyli gogle robocze. Ich zaletą jest to, że szczelnie przylegają do twarzy i nie przepuszczają pyłów ani drażniących oparów. Zamiast okularów stosowane bywają osłony przeciwodpryskowe z tworzywa sztucznego. Zakłada się je na głowę, jak czapkę lub opaskę. Niektóre mają daszek.

Maski ochronne – skuteczna ochrona dróg oddechowych

Wyróżnia się trzy podstawowe typy masek ochronnych. Pierwszy to maski przeciwpyłowe przeznaczone do prac wymagających niewielkiego wysiłku fizycznego. Używa się ich do drobnych prac  powodujących pylenie, a także zakłada po to, aby nie wdychać oparów nieprzyjemnie pachnących lub w nadmiarze szkodliwych. Maski przeciwpyłowe do prac wymagających większego wysiłku fizycznego są wyposażone w jeden lub dwa zaworki ułatwiające oddychanie. Do pracy z produktami toksycznymi – opary lakierów, opary i pył powstające w trakcie cięcia sklejki, płyt OSB, laminatów – niezbędne są specjalne maski, szczelniejsze, często zakrywające całą twarz. Bliżej im do masek przeciwgazowych niż tanich maseczek przeciwpyłowych.

Nakolanniki – ważne osłony

Nakolanniki są niezbędne do prac prowadzonych na klęczkach. Chronią kolana przed bolesnymi odciskami i obtarciami. Nakolanniki zbudowane są z plastikowej osłonki wypełnionej od wewnątrz miękką pianką. Czasem pod plastikiem jest poduszka żelowo-powietrzna, dopasowująca się do kształtu kolana. Kolan trzymają się dzięki regulowanym paskom lub gumkom. Plastikowe osłony są często gumowane, aby kolana nie ślizgały się po gładkich podłożach.

Kaski i nauszniki – ochrona głowy i uszu

Na budowie sprawdzą się kaski wykonywane z mocnego plastiku . Zabezpieczają one przed urazami głowy.  Aby dobrze dopasować je do głowy, wewnątrz mają plastikowy pasek z możliwością regulacji obwodu. Przy pracy z urządzeniami wytwarzającymi duży hałas konieczne są nauszniki. Można tu wymienić szlifierki i piły do betonu, młoty wyburzeniowe, kafary. Nauszniki wyglądają jak słuchawki bez kabla.  Alternatywą dla nich są gumowe stopery, wtykane w uszy.

Uprzęże dekarskie – bezpieczna praca na wysokości

Systemy asekuracyjne są niezbędnym elementem wyposażenia podczas prac na wysokości, a ich stosowanie jest wymagane przez przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Składają się z podzespołu kotwiczącego (musi być przymocowany do wytrzymałych elementów konstrukcyjnych), łączącego (może być to np. linka bezpieczeństwa o regulowanej długości lub urządzenie samozaciskowe z giętką prowadnicą) oraz uprzęży (szelki bezpieczeństwa, uprząż biodrowa lub pas biodrowy).

zdjęcia: Bosch