Obowiązek zaopatrzenia pracowników w tak zwane środki ochrony indywidualnej narzuca Kodeks Pracy (artykuły 2376 i 2377). Musi je kupić pracodawca, ale tylko wtedy, gdy w czasie wykonywania obowiązków służbowych jego pracownicy są narażeni na czynniki niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia.
Odzież i obuwie robocze przysługują zatrudnionym pracownikom wówczas, gdy istnieje ryzyko, że podczas wykonywania pracy ich własne ubrania mogą się zniszczyć lub znacznie zabrudzić. Gdy używają swojej własnej odzieży roboczej, kodeks nakazuje pracodawcy wypłacenie im ekwiwalentu równego jej kosztowi. Oczywiście pracodawca musi ich też wyposażyć w odzież specjalistyczną, gdy jest ona niezbędna w danym zawodzie.
Dostarczenie środków ochrony indywidualnej należy do obowiązków pracodawcy
Środki ochrony indywidualnej zgodnie z kodeksem pracy
Niestety nie ma rozporządzeń ani norm, które by ustalały jakie środki ochrony indywidualnej lub też jaką odzież i w jakiej ilości należy wydać zatrudnionym osobom. Pozostaje to w gestii pracodawcy, który musi to ustalić w porozumieniu z załogą. Kodeks pracy nakłada też na pracodawcę wymóg, aby ustalenia dotyczące wyposażenia pracowników w odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej zostały wyszczególnione w firmowym regulaminie. To nie koniec biurokracji. Zgodnie z prawem właściciel firmy musi założyć dla każdego pracownika kartę, w której będzie ewidencjonował wydawanie mu odzieży roboczej i wyposażenia BHP. Pracodawca ma też obowiązek prania i naprawy odzieży roboczej pracowników oraz naprawy i konserwacji środków ochrony indywidualnej. Tu także można przyznać pracownikom ekwiwalent na te cele. Pracownicy niestety nie mogą sami prać odzieży, która uległa skażeniu. Przykładem są kombinezony stosowane przy usuwaniu z dachów płyt cementowo-azbestowych. Co ważne, jeśli pracodawca nie zapewni pracownikom środków ochrony indywidualnej lub dostarczy takie, które nie spełniają wymagań oceny zgodności jest wykroczeniem zagrożonym karą grzywny.
Niezbędne środki ochrony indywidualnej
Częściowo reguluje to rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 26 września 1997 r. W sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 129, poz. 844). Wyszczególniono w nim, co się właściwie zalicza się do środków ochrony indywidualnej i o jaką odzież ochronną chodzi. Odzież to między innymi rękawice i kombinezony flizelinowe. Środki ochrony indywidualnej to między innymi kaski, nakolanniki, uprzęże, maski ochronne, nauszniki czy okulary ochronne. Oczywiście przekazane robotnikom stroje i wyposażenie nie przechodzą na ich własność. Więcej szczegółów znajdziemy w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z dnia 11 czerwca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 91, poz. 811). Zawiera ono tabelę, w której wymienione są zagrożenia, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej. Jest tam również tabela wyliczająca, przy jakich pracach jakie środki ochronne trzeba stosować. Pamiętajmy, że środki ochrony indywidualnej powinny być jak najlżejsze, wytrzymałe i skutecznie chronić. Potwierdzeniem tych wymagań jest znak CE.
Środki ochrony indywidualnej powinny być przeznaczone do osobistego użytku
Środki ochrony indywidualnej pod kontrolą
Każdy pracownik ma obowiązek używania środków ochrony indywidualnej. Niestety, widok robotników pracujących z narażeniem własnego zdrowia i życia bez kasków, rękawic, masek, okularów ochronnych jest dość powszechny. Nie wynika to wcale z niedopatrzeń właściciela firmy. Sprzęt ochronny zazwyczaj jest, tylko schowany w magazynku, czasem nawet w ogóle nie rozpakowany. Taki stan rzeczy wynika z zaniedbania przez kierownika budowy swoich obowiązków, który powinien monitorować, czy środki ochrony indywidualnej są stosowane zgodnie z przeznaczeniem.
zdjęcia: pixabay.com
