Okap kuchenny pełni bardzo ważną i coraz częściej docenianą na co dzień funkcję. Często narzekamy jednak, że zaburza linię ciągu wiszących szafek. Spośród wielu modeli możemy wybrać nie tylko praktyczne, ale naprawdę dekoracyjne urządzenia. Znajdziemy też takie, które są prawie niewidoczne.
Ma usuwać zapachy, pochłaniać opary powstające w trakcie gotowania i ograniczać osadzanie się na meblach oraz ścianach tłuszczu. Ale decyzja o wyborze konkretnego modelu okapu kuchennego wcale nie jest łatwa. W dużej mierze decydujące jest usytuowanie otworu wentylacyjnego, miejsce kuchenki oraz aranżacja pomieszczenia wraz z formą zabudowy. Jednak i wśród konkretnych rodzajów okapów znajdziemy rozliczne formy i modele, o różnej mocy oraz dodatkowych funkcjach. Zanim więc dokonamy zakupu, warto poznać szeroką gamę produktów razem z ich zaletami.
Są wyciągami o tradycyjnej formie, czyli mają samodzielnie wiszący okap wraz z kominem, który zakrywa całą instalację odprowadzającą opary do pionu wentylacyjnego. To bardzo funkcjonalne i wydajne rozwiązanie, często o dużej, szeroko zbierającej powierzchni. Są przy tym tanie w eksploatacji. Wymagają jednak dostępu do kanału kominowego oraz dodatkowo kratki zapewniającej wentylację grawitacyjną. Modele przyścienne są najczęściej dość mocno wyeksponowane w przestrzeni kuchni i stanowią wyrazisty jej element. Dlatego powinny mieć spójny styl z aranżacją pomieszczenia. W tej formie znajdziemy zarówno tradycyjne okapy rustykalne (choćby efektowne miedziane), bardzo nowoczesne, stalowe, o industrialnych, ostrych kształtach oraz ukośne, pasujące do wnętrz minimalistycznych.
Okap powinien pasować stylem do wystroju kuchni. W bogatej ofercie rynkowej znajdziemy między innym modele rustykalne
Ta forma okapów jest ergonomiczna i nie zajmująca wiele miejsca. Dlatego chętnie wybierane są one do małych kuchni, w niedużych mieszkaniach. Mocuje się je pod wiszącą szafką nad kuchenką. Istnieje też możliwość montażu do ściany. Okap podszafkowy jest bardzo popularny i często wybierany ze względu na swe nieduże gabaryty, miejsce mocowania oraz przystępną cenę. Niestety nie ma dobrych notowań, jeśli chodzi o wydajność, gdyż pracuje w obiegu zamkniętym, jak pochłaniacz i jest drogi w eksploatacji. Bardzo cenioną odmianą okapu podszafkowego jest wersja teleskopowa. Po wysunięciu jego szuflady automatycznie włącza się urządzenie wentylatora i lampka oświetlająca miejsce gotowania. Po jego zakończeniu można zmniejszyć powierzchnię okapu przez przesunięcie szuflady w stronę ściany. Jest on bardziej wydajny od innych modeli podszafkowych dzięki powiększanej powierzchni pochłaniającej. Okapy teleskopowe po wsunięciu są prawie niewidoczne.
Model do zabudowy to taki, który wkomponowany jest w wiszącą szafkę usytuowaną nad płytą kuchenną, a jego instalacja odprowadzająca znajduje się wewnątrz korpusu mebla. W rzeczywistości to okap kominowy z wyciągiem o mniej dekoracyjnej formie. Wymaga dostępu do instalacji wentylacyjnej i jest bardzo wydajny. Niestety zmniejsza powierzchnię użytkową szafki znajdującej się nad kuchenką.
Nowoczesne obudowy kominowych wyciągów kuchennych bardzo różnią się między sobą ksztaltem, wielkością i kolorem. Znajdziemy wykończenia typu inox, białe, ze szklanymi elementami lub bardzo modne czarne okapy
W niedużej kuchni zaprojektowanej na planie litery L lub U można skorzystać z modelu narożnego. Jest to rodzaj okapu kominowego, dostosowany do montażu u zbiegu dwóch ścian. Dzięki urządzeniu zaprojektowanemu do lokalizacji narożnej, maksymalnie wykorzystujemy zazwyczaj trudną do zagospodarowania przestrzeń kuchni. Zyskujemy dzięki temu niezbędne miejsce w pomieszczeniu. Podobnie jak wszystkie modele kominowe, okapy narożne są bardzo efektywne.
W obszernej kuchni, gdzie aranżacja przewiduje wyspę lub półwysep, na których zainstalowana jest płyta grzewcza, montuje się okapy sufitowe, wiszące nad kuchnią jak żyrandol nad stołem. Modele wyspowe należą do najbardziej wyeksponowanych w pomieszczeniach kuchennych, są one w dodatku widoczne ze wszystkich stron. Również reszta systemu wentylacyjnego, czyli głównie rura odprowadzająca opary do przewodu kominowego będzie widoczna. Z tego względu okapy te mają bardzo wyrafinowane formy. Dodawszy do tego ich sporą szerokość 90 cm, projektanci mają duże pole do popisu. Znajdziemy formy okrągłe, prostokątne, nieregularnego kształtu, walcowate, ze zdobieniami, diodami LED i kryształami Swarovskiego. Wszystko to czyni okapy wyspowe dość drogimi modelami, za to tanimi w eksploatacji i bardzo wydajnymi ze względu na zastosowany wewnątrz silny wyciąg.
Wyciąg musi mieć odpowiednią moc. Wydajność urządzenia określana jest w m3/h. Parametr ten informuje o ilości powietrza, jaką okap może przefiltrować w ciągu godziny. Przyjmuje się, że wydajność urządzenia powinna wynosić sześciokrotność kubatury kuchni
Najbardziej nowoczesną formą są wentylatory odprowadzające opary, montowane w okapach blatowych. Urządzenia schowane są w szafce stojącej. Nadają się do instalacji na wyspie, półwyspie, pod ścianą czy w narożu kuchni. Sam okap może być chowany tak, że znika w płycie blatu i wysuwany jest przez naciśnięcie, gdy rozpoczynamy gotowanie. Montować można go za płytą grzewczą lub z jej boku. Opary dzięki dużej sile ssącej będą usuwane w dowolną stronę. Okap ma formę eleganckiej płyty, często ozdobionej stalą lub żaroodpornym szkłem. W parze z ekskluzywnym wykonaniem idzie jego doskonała jakość i wydajność.
Dostępne okapy mają szerokość od 50 nawet do 120 cm. Najbardziej popularne są 60-90-centymetrowe. O tym, jak mocne jest dane urządzenie mówi parametr wydajności określany w m3/h (informuje o ilości powietrza, jaką wyciąg może przefiltrować w ciągu godziny). Urządzenie musi być dostosowane do wielkości pomieszczenia. Przyjmuje się, że wydajność wyciągu powinna wynosić sześciokrotność kubatury kuchni (ma 6 razy w ciągu jednej godziny przefiltrować całe zawarte tam powietrze). Zazwyczaj im większa moc, tym bardziej wzrasta hałas pracującego urządzenia, ale znajdziemy też wydajne cichsze wyciągi, nawet o głośności 35 dB. Istotnym elementem wpływającym na funkcjonalność okapu są filtry. Dostępne są urządzenia z filtrem zatrzymującym cząsteczki tłuszczu, chroniące nasze meble, ścianę, obudowę okapu oraz dbające jednocześnie o czystość powietrza. Tłuszcz może zatrzymać też filtr metalowy zbudowany z kilkuwarstwowej siatki. Nie wymaga wymiany i ma długą żywotność. Wystarczy umyć go raz na 4 miesiące w wodzie z detergentami lub w zmywarce. W urządzeniach działających w systemie zamkniętym, czyli bez dostępu do kanału wentylacyjnego, używa się filtrów węglowych. Pochłaniają one tłuszcz i zapachy. Niestety, co kilka miesięcy konieczna jest ich wymiana. W pochłaniaczach i okapach podszafkowych podobnie działają filtry fizelinowe, czyli wykonane z włókniny. Zatrzymują tłuszcz i zabrudzenia. Trzeba je co kilka miesięcy wymieniać.
Niewymienne filtry w okapach kuchennych należy regularnie czyścić. Ich demontaż nie jest trudny. Praktyczne filtry metalowe produkowane z kilkuwarstwowej siatki można myć na mokro z użyciem detergentów. Możliwe jest też ich czyszczenie w zmywarce
W przeciwieństwie do wyciągów pracują w układzie zamkniętym. Pochłaniacze nie są podłączane do przewodu kominowego. Pobierają powietrze z parą, zapachami, tłuszczem, a następnie oczyszczają je i wyrzucają znów do pomieszczenia kuchni. Niestety wymagają regularnej wymiany filtrów węglowych, w przeciwnym razie pobierają i wydmuchują to samo zanieczyszczone powietrze.