Skutecznie uszczelniają, a także łączą różne materiały. Dostępnych jest wiele tych preparatów, więc aby właściwie dobrać ich rodzaj do zadań, warto je poznać.
Silikon to inaczej uszczelniacz, który najczęściej przyjmuje postać masy uszczelniającej lub uszczelniająco-klejącej. Dzięki dobrej przyczepności do większości materiałów stosowany jest na każdej budowie, przy remoncie, pracach wykończeniowych, a także sanitarnych. W ofercie producentów znajduje się wiele rodzajów silikonów, poczynając od tych najbardziej uniwersalnych, do domowego użytku, po profesjonalne, przeznaczone do specjalnych zastosowań.
Ze względu na swoje właściwości grzybobójcze silikony sanitarne są najczęściej stosowane w pomieszczeniach, w których panuje wilgoć. Wypełnia się nimi wszelkie szczeliny narażone na działanie wody, spoinuje armaturę, styki między umywalką a ścianą, a także wykorzystuje do łączeń kuchennych, np. przy wykańczaniu krawędzi przy zlewozmywakach. Wybierając uszczelniacz, zwróćmy uwagę na zawartość kwasu octowego. Preparaty bez tego składnika, czyli silikony sanitarne neutralne, są mniej odporne na działanie wilgoci i pleśni. Z tego też powodu lepiej nie stosować ich do spoinowania miejsc narażonych na stałe działanie wilgoci, np. fug sanitarnych w łazienkach. Natomiast z powodzeniem można nimi fugować większość materiałów budowlanych, porowatych i gładkich: beton, kamień, cegłę, drewno, szkło, ceramikę i powierzchnie szkliwione, metale (nie powoduje korozji), tworzywa sztuczne, np. PVC, akryl i poliwęglan. Tego rodzaju silikony dostępne są także w wersji ulepszonej, jako szybko utwardzalne (odporne na zabrudzenie i uszkodzenia już po 30 minutach od nałożenia). Zanim kupimy dany środek, sprawdźmy jego skład i zastosowanie zalecane przez producenta. Zwróćmy również uwagę na zawartość fungicydów (substancji grzybobójczych), które pozwalają na stosowanie preparatów w środowisku wilgotnym, narażonym na powstawanie pleśni. Silikony sanitarne kwaśne zalecane są do spoinowania zlewozmywaków, wanien, brodzików emaliowanych. Są idealne do fugowania styku między umywalką a ścianą, cokołów ceramicznych, szczeliny wokół sedesu. Na rynku dostępne są silikony sanitarne o odczynie kwaśnym, które można stosować do powierzchni akrylowych i PVC. Nie są natomiast polecane do PE, PP, teflonu i kamienia naturalnego. Istnieją również ich ulepszone wersje, np. z połyskiem lub jako szybko utwardzalne (całkowita odporność na wodę po 2 godzinach od nałożenia).
Silikony uniwersalne mogą być używane wewnątrz i na zewnątrz domu. Sprawdzają się także w łączeniu wielu podłoży – od betonu po szkło i niektóre metale. Uszczelnimy nimi m.in. kabiny prysznicowe, szklane witryny, drzwi, okna oraz elementy wykończenia wnętrz, np. parapety, okładziny czy posadzki. Dzięki nim naprawimy miejsca pęknięć, rys, przerw dylatacyjnych czy innych łączeń w domu. Uszczelniacze te są elastyczne, mogą więc kompensować ewentualne ruchy i przemieszczenia elementów budowlanych (np. ścian działowych) bez powstawania pęknięć oraz szczelin.
Do szkła, szyb (np. w pomieszczeniach gospodarczych), luster i innych gładkich powierzchni stosuje się silikony szklarskie. Ich zaletą jest bardzo dobra przyczepność nawet do wymagających i śliskich podłoży. Są odporne na promieniowanie UV, niską i wysoką temperaturę (od -60 do 200oC), mają trwały kolor. W stolarce okiennej najczęściej stosowane są przy spajaniu szklanych elementów. Idealnie przylegają do drewna, cegły, powierzchni emaliowanych i ceramicznych, dlatego polecane są m.in. do fugowania płytek ceramicznych. Mogą być też wykorzystywane do uszczelniania instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych. Nie nadają się jednak do PVC i wyrobów akrylowych, w tym szklenia okien malowanych farbami akrylowymi.
Na działanie wysokich temperatur (nawet do 300oC), paliw i olejów odporne są silikony wysokotemperaturowe. Te specjalistyczne produkty mają dobrą przyczepność do metali, szkła i ceramiki. Można nimi bezpiecznie wypełniać szczeliny przy instalacjach grzewczych, silnikach, płytach i innym sprzęcie kuchennym, a także piecach, kominach oraz rurach lub kanałach narażonych na działanie wysokich temperatur.
Bezzapachowe i obojętne dla większości materiałów silikony budowlane można bezpiecznie stosować podczas wielu prac montażowych i remontowych przeprowadzanych zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz domu. Odznaczają się dobrą przyczepnością do podłoży gładkich i porowatych, np. kamienia, tynku, szkła, cegły, drewna, ceramiki czy metalu. Z ich pomocą wypełnimy pęknięcia w ścianach oraz elewacjach, szczeliny przy cokołach, wokół ościeży i drzwi czy listew. Sprawdzą się również w większości połączeń stolarskich oraz przy mocowaniu luster w domu. Silikony budowlane nie powodują przebarwień materiału, tworzą gładkie spoiny nadające się do malowania.
Podłoże, na które nakładamy silikon, powinno być suche, wolne od kurzu, brudu i innych zanieczyszczeń osłabiających przyczepność.
Silikony do kamienia naturalnego tworzą trwałe spoiny odporne na działanie czynników zewnętrznych, w tym promieniowanie UV. Przeznaczone są do takich kamieni jak marmur, granit, porfir, kwarcyt lub piaskowiec, ale także szkła, powierzchni szkliwionych, PVC oraz akrylu. Specjalna formuła tych uszczelniaczy nie odbarwia kamienia, dlatego można je wykorzystywać m.in. przy montażu zlewozmywaków do marmurowych blatów, wykańczaniu schodów na zewnątrz czy innych elementów z kamienia. Preparaty z tej grupy nie mają intensywnego zapachu, dzięki czemu prace przeprowadzane w pomieszczeniach zamkniętych nie są uciążliwe.
Podczas prac dekarskich przydadzą się silikony dekarskie, które są odporne na działanie wody (mogą być używane w czasie deszczu, a nawet pod wodą), światła słonecznego i innych czynników atmosferycznych. Służą m.in. do spoinowania rynien, uszczelniania membran, papy, otworów dachowych, obróbek blacharskich i prowadzenia standardowych prac wykończeniowych na dachu. Uszczelniacze te są odporne na korozję i odznaczają się dobrą przyczepnością do wielu materiałów, w tym papy bitumicznej, cegły, drewna, betonu, ceramiki, szkła, metali i większości tworzyw sztucznych. Samodzielnie możemy użyć ich np. do uszczelnienia dachu altanki lub małego domku czy wiaty na działce.
Do zastosowania silikonów służy pistolet i szpachelka, ewentualnie taśma malarska (usuwa się ją kilka minut po nałożeniu preparatu), a także płyn do czyszczenia silikonu (pomoże zlikwidować niepotrzebne plamy). Kartusze użyte raz mogą być eksploatowane ponownie nawet po wyschnięciu preparatu na jego szczycie – odcina się tylko górną jego część w formie plastikowej, przykręcanej i stożkowatej nakładki.
Po kilku latach silikon uszczelniający szczeliny między ścianą a wanną lub umywalką wymaga wymiany. Możemy go usunąć za pomocą ostrego nożyka, odcinając kolejne fragmenty. Jednak zadanie to jest żmudne i wymaga dużej staranności. Podczas prac musimy uważać, by nie zarysować płytek ceramicznych czy emalii na wannie lub umywalce. W pozbyciu się starej spoiny mogą nam pomóc specjalne preparaty przeznaczone do usuwania silikonu, przeważnie są one dostępne w ofercie producentów uszczelniaczy. W opakowaniu znajduje się najczęściej również pędzelek oraz szpatułka, które ułatwiają aplikowanie i usuwanie preparatu. Specjaliści polecają, by środek nakładać w warstwie dwukrotnie grubszej niż warstwa starej spoiny. Dlatego też, aby zmniejszyć zużycie produktu, warto usunąć chociażby część starego silikonu (pozostawiając grubość około 2-3 mm). Po czasie podanym na opakowaniu, preparat usuwa się razem z uszczelniaczem szpatułką, a pozostałości wyciera gąbką lub papierowym ręcznikiem. Takie środki do usuwania silikonu nie tylko pomagają pozbyć się starej warstwy fugi, ale także poprawiają przyczepność nowo nakładanego silikonu do podłoża. Ich użycie daje nam gwarancję, że szczelina jest starannie wyczyszczona i odtłuszczona, nadaje się więc się do ponownego uszczelnienia.
Krawędzie ścian, połączenie ściany z posadzką oraz spoiny przy urządzeniach sanitarnych należy wypełnić silikonem odpornym na działanie pleśni i grzybów
W aranżacjach wnętrz kolor zawsze jest ważny. Dotyczy to również silikonów sanitarnych. Większość dostępnych w sprzedaży silikonów tworzy białe spoiny. To najbardziej uniwersalne i chętnie stosowane rozwiązanie w łazienkach. Biały silikon jednak nie wszędzie dobrze się prezentuje. Do uszczelniania elementów chromowanych, wykonanych z glazury czy szkła warto sięgnąć po silikon sanitarny przezroczysty. Tworzy on przejrzystą spoinę, szczególnie jeśli będzie ona dość cienka. W sklepach dostępne są też silikony sanitarne kolorowe: brązowe, szare, a nawet zielone. Im bardziej egzotyczny kolor, tym trudniej go znaleźć, ale teoretycznie można spoinę pomalować. Jednak do tego celu należy użyć specjalnej farby, a i tak trwałość nie będzie duża. W dodatku musimy liczyć się z ryzykiem utraty właściwości biobójczych, dlatego warto znaleźć czas na poszukiwania kolorowego silikonu.
Nakładanie silikonu nie jest skomplikowaną pracą – powinien sobie z nią poradzić nawet początkujący majsterkowicz, o ile zastosuje się do poniższych wskazówek. Przygotowanie do spoinowania. Miejsce, w którym ma być wykonana spoina powinno być czyste i suche. Jej brzegi obklejamy pasami taśmy malarskiej. Naklejamy ją się wszędzie tam, gdzie będzie odbywać się silikonowanie, czyli wokół wszystkich krawędzi przylegających do ścian lub podłogi. Nanoszenie silikonu. Kartusz z silikonem umieszczamy w wyciskarce i odcinamy czubek dyszy. Uszczelniacz rozprowadzamy delikatnie naciskając spust wyciskarki, Silikon musi dostać się w głąb szczeliny. Zanim zacznie schnąć, wyprofilujemy fugę specjalną plastikową lub gumową szpachelką zwilżoną np. wodnym roztworem mydła lub przeznaczonym do tego celu preparatem. Pamiętajmy, by warstwa spoiny była na tyle gruba, aby nie pozostawiała zagłębień. Woda po silikonowej fudze musi łatwo spływać, w przeciwnym razie będzie się zbierała w zagłębieniach i obniżała wartości spoiny. Uwaga! Taśma malarska powinna być usunięta od razu po nałożeniu silikonu. Usunięcie jej po utwardzeniu uszczelniacza może spowodować uszkodzenie nowej fugi – fragmenty oderwą się razem z taśmą.