W projekcie tego wnętrza jest zapisana nasza codzienność – korzystamy z niej wielokrotnie w ciągu dnia. Powinna więc być funkcjonalna i ładna.
Kuchnia we współczesnym domu nie jest pomieszczeniem tak oczywistym jak w przeszłości. Mimo że nadal jest przede wszystkim miejscem służącym przyrządzaniu posiłków, to jednak staramy się poszerzać jej funkcje. Wiąże się to ze zmianą stylu życia, m.in. silną potrzebą przebywania we wspólnocie rodzinnej i towarzyskiej. Jeśli oczekujemy od kuchni, by sprostała tym wszystkim zadaniom, pomyślmy o tym na etapie jej projektowania oraz wykańczania i wyposażania. To wówczas trzeba zadbać o zaplanowanie w kuchni na przykład dziecięcej bawialni lub miejsca wieczornych pogawędek domowników, inaczej nawet wyposażona w dobre gatunkowo i efektowne szafki oraz wysokiej jakości sprzęty AGD nie stanie się centrum rodzinnego życia. Natomiast gdy zmieści się w niej duży stół i wygodne siedziska, to zawsze będzie tętnić życiem. Pamiętajmy przy tym, że zmiany i remonty w tym pomieszczeniu są nie tylko uciążliwe, ale wiążą się również z ponoszeniem wysokich kosztów.
W projekcie kuchni niezależnie od tego, jakie dodatkowe role jej przypiszemy, najistotniejsze jest zachowanie zasad ergonomii, dzięki którym przyrządzanie posiłków będzie wygodne. Konieczne jest więc prawidłowe zaplanowanie ciągu technologicznego. Tworzy go tak zwany trójkąt roboczy, którego wierzchołki są miejscami wykonywania prac kuchennych. Prawidłowo zaplanowany powinna rozpocząć lodówka – często z zamrażarką, której może towarzyszyć wysokie cargo, występujące w roli dawnej spiżarni. Kolejny wierzchołek tworzy zlewozmywak. Ciąg technologiczny zamykają kuchenka, coraz częściej zastępowana płytą kuchenną i osobno wbudowany piekarnik. Stałym elementem tej strefy jest również kuchenka mikrofalowa. Zgodnie z zasadami ergonomii wierzchołki trójkąta nie powinny być od siebie zbyt oddalone. Najlepiej, gdy łączna długość jego ramion nie przekracza 7 m. Jeśli wielkość kuchni wymusza złamanie zasady trójkąta, zadbajmy o wygodne umieszczenie urządzeń, które będzie zgodne z kolejnością prac.
O funkcjonalności kuchni decydują również odpowiednio zaplanowane blaty robocze. Główny, służący do prac związanych z gotowaniem czy pieczeniem, powinien mieć co najmniej 80 cm długości. Zazwyczaj planuje się go między płytą kuchenną a zlewozmywakiem. Może go zastąpić lub zdublować podobnej długości blat usytuowany między lodówką a zlewozmywakiem. Będzie wygodny do przyrządzania potraw nie wymagających obróbki cieplnej. Pozostałe odcinki blatów roboczych mogą być krótsze. Nie należy ich wydłużać, bo przyczynia się to do generowania pustych przebiegów. Funkcję blatu może też przejąć ociekacz, zwłaszcza, gdy brakuje miejsca na blat przy zlewozmywaku.
O funkcjonalności kuchni decydują również odpowiednio zaplanowane blaty robocze.
Od współczesnej kuchni oczekujemy jednak nie tylko możliwości komfortowego przygotowania obiadu czy kolacji. Naturalny dla tego wnętrza ciepły klimat domowego ogniska sprawia, że coraz więcej osób chce w kuchni jadać nie tylko szybkie śniadania, lecz zatrzymać się w niej na dłużej. Będzie to możliwe, jeśli zaprojektujemy w niej duży stół, przy którym może wygodnie usiąść kilka osób. By spełniał nasze oczekiwania, należy przeznaczyć na niego odpowiednio dużo przestrzeni. Powinno się zapewnić tyle miejsca, by można było krzesło swobodnie odstawić, nie ograniczając jednocześnie funkcjonalności innych stref kuchennych. Wystarczy na to zaplanować przestrzeń o długości i szerokości co najmniej 80 cm.
Nic tak nie sprzyja kuchennej funkcjonalności, jak otwarcie tego pomieszczenia na pozostałe wnętrza strefy dziennej. Zatarcie granic między kuchnią a pokojem dziennym i holem sprzyja poszerzeniu jej możliwości aranżacyjnych. W takiej przestrzeni, nawet gdy jest ona niezbyt duża, łatwiej będzie zaplanować wygodną jadalnię. Ułatwi także zaplanowanie wygodnego aneksu wypoczynkowego. Dzięki nowoczesnym materiałom wykończeniowym i elementom wyposażenia nie ma również problemów ze stworzeniem spójnej stylizacji. Będzie ona szczególnie pożądana, jeśli zdecydujemy się na pełne połączenie kuchni z pokojem. Mniej radykalnym rozwiązaniem jest zastosowanie drzwi przesuwnych czy ścianki parawanowej lub też pozostawianie otwartej wnęki przeznaczonej na montaż drzwi kuchennych. Jednak takie sposoby organizacji przestrzeni znacznie ograniczają funkcjonalność kuchni. Decydując się na jej otwarcie na salon, pamiętajmy o zaplanowaniu wejścia, które nie będzie prowadzić przez pokój. Unikniemy wówczas choćby wnoszenia przez salon zakupów czy też wynoszenia tą drogą śmieci.
Silnym trendem jest dzisiaj ukrywanie kuchennego wyposażenia w szafkach. Służy to nie tylko utrzymaniu porządku, ale też wiąże się z modą na minimalizm. Jednak mimo tych tendencji konieczne jest wygospodarowanie w tym miejscu przestrzeni na niektóre sprzęty. Krajalnicę lub toster warto ustawić na blacie o standardowej wysokości, w pobliżu stolika śniadaniowego. Dobrym miejscem na ekspres do kawy będzie barek lub wyżej usytuowanych blat, np. na wysokości 115 cm.
To rozwiązanie, które od lat cieszy się dużą popularnością. Zaplanowanie wyspy w kuchni wpływa nie tylko na nowoczesny wizerunek tego pomieszczenia, ale sprzyja również wygodzie prac. Polega ono na zaprojektowaniu stanowisk pracy oderwanych od ścian. Sprawdza się doskonale nie tylko w dużych przestrzeniach. Jest idealne także w niewielkich otwartych strefach dziennych. Najprostszą wyspę tworzą szafki od strony kuchni i barek od strony pokoju. Przykrywający je blat pełni funkcję roboczą oraz jadalnianą. W szafce warto umieścić gniazdo wtykowe, dzięki czemu będziemy mogli podłączyć przenośne AGD lub komputer czy radio. Na wyspie często planuje się także zlewozmywak oraz płytę kuchenną. Taki projekt wymaga wcześniejszego doprowadzenia odpowiednich instalacji: elektrycznej, wodno-kanalizacyjnej, rzadziej gazowej. Wyspa ze zlewozmywakiem powinna mieć 120-180 cm długości. Obok zlewozmywaka warto umieścić także blat roboczy oraz zmywarkę. Dzięki temu usprawnimy proces zmywania. Wygodny blat roboczy jest też niezbędny z każdej strony płyty grzewczej. Posłuży do odstawiania przyborów kuchennych czy produktów. Najlepiej przeznaczyć na niego po 40 cm, a minimalnie 30 cm z jednej i 20 cm z drugiej strony kuchenki.
Nic tak nie sprzyja kuchennej funkcjonalności, jak otwarcie tego pomieszczenia na pozostałe wnętrza strefy dziennej