Budowa czy remont wymarzonego domu nie należy do najłatwiejszych zadań. Każdy etap prac budowlanych wymaga zakupu odpowiednich materiałów, chroniących budynek przed wodą i wilgocią.
Materiały przeciwwilgociowe i przeciwwodne wykorzystywane są w wielu miejscach domu. Bez nich budowa czy remont dachu, podłóg, balkonów, tarasów czy ścian fundamentowych nie byłaby możliwa. Z tego też powodu wybierając materiały izolacyjne, trzeba zwrócić uwagę na specyfikę danego miejsca. Chociaż hydroizolacja pełni zawsze takie samo zadanie – chroni budynek przed zalaniem czy zawilgoceniem – inną zastosujemy na dachu płaskim, a inną na tarasie usytuowanym nad pomieszczeniem.
Papa chociaż jest materiałem uniwersalnym, to nie znaczy, że na rynku jest jej jeden rodzaj. Obecnie większość sprzedawanych pap to papy termozgrzewalne. Oznacza to, że mocuje się je przez rozgrzanie (specjalną nagrzewnicą) spodniej warstwy bitumu i przyklejenie papy do podłoża. W ten sposób układa się papę głównie na powierzchniach płaskich. Papy tradycyjne mocuje się mechanicznie (na wkręty z kołkami lub gwoździe papiaki; kolejne pasy papy powinny być układane na zakład, który dodatkowo się skleja lub zgrzewa) albo przykleja (na lepik lub inne kleje bitumiczne) – metodę tę stosuje się najczęściej do izolacji fundamentów oraz w naprawach starych pokryć dachowych. Na rynku dostępne są również papy samoprzylepne, do których mocowania nie są potrzebne żadne urządzenia, kleje ani łączniki.
Papy mają budowę warstwową. Ich rdzeniem jest osnowa, najczęściej wykonana z: welonu szklanego – takie papy są stabilne wymiarowo, ale mało estetyczne, sprawdzą się jako izolacje przeciwwilgociowe lub podkład pod pokrycie dachowe; włókniny poliestrowej – dzięki niej papy są elastyczne, stosuje się je przede wszystkim do wierzchniego krycia i wykonania detali, np. obróbek w miejscach narażonych na przecieki; kompozytu poliestrowo-szklanego – takie papy są mocne, elastyczne i stabilne wymiarowo, stosowane są do wierzchniego krycia dachów, izolacji fundamentów, stropów czy tarasów. Osnowa obustronnie zabezpieczona jest warstwą zwykłego, oksydowanego lub modyfikowanego bitumu – dzięki niemu woda nie przesiąka przez papę. Oksydowanie (czyli nadmuchiwanie masy bitumicznej gorącym powietrzem) sprawia, że papa staje się bardziej odporna na niską i wysoką temperaturę (od 0 do +70oC). Papy oksydowane polecane są na pokrycia dwu- lub trójwarstwowe. Bitum może być także wzbogacony plastomerem ataktycznym APP – dobre papy mają minimum 20% APP w bitumie, a najlepsze nawet 40%. Tak modyfikowane papy zachowują swoje właściwości w temperaturze od -15 do +150oC. Odznaczają się też wysoką odpornością na promieniowanie UV. Papy mogą być także modyfikowane elastomerem SBS. Jego zawartość nie powinna być mniejsza niż 10% – papa dobrej jakości ma ok. 12%. Takie papy zachowują swoje właściwości w temperaturze od -20 do +120oC. Również polimer PAO wykorzystywany jest do modyfikacji bitumu. Zapewnia on papie odporność na temperaturę od -20 do +140oC. Papy z PAO mają również lepszą przyczepność do podłoża i trwałość. Na wierzchniej stronie papy może znajdować się posypka mineralna (np. z kruszywa bazaltowego) lub talk. Zapewniają one większą odporność na promieniowanie UV, sprawiają również, że jej powierzchnia jest mniej narażona na sklejanie się i uszkodzenia mechaniczne.
Papy stosowane jako izolacja przeciwwodna narażone są na napór wody (i gruntu, gdy stanowią izolację fundamentów) oraz przeróżne uszkodzenia mechaniczne. Dlatego, aby spełniały swoją funkcję muszą charakteryzować się odpowiednimi parametrami.
Nieprzemakalność. Papa musi być wodoszczelna, czyli przetrwać 24 godziny pod naporem 6 m słupa wody.
Odporność na przebicie. Wszelkiego rodzaju perforacje to jedno z najczęstszych izolacji bitumicznych. O odporności na takie uszkodzenia informuje oznaczenie PS. Dobre papy mają oznaczenie PS3, najlepsze – PS4.
Gramatura osnowy. Zależy od niej wytrzymałość papy na uszkodzenie – im większa jest gramatura osnowy, tym papa jest odporniejsza. Mocne osnowy mają gramaturę 200-250 g/m2.
Grubość papy. Im papa jest grubsza, tym bardziej odporna na uszkodzenia oraz ewentualne przecieki. Taka papa jest też łatwa do układania. Do izolacji podziemnych części budynków najlepiej więc wybierać papy o grubości minimum 4,5 mm. Ponadto papy powinny być odporne na niską i wysoką temperaturę oraz trwałe. Cechy te są szczególnie istotne podczas wybierania pap na dachy lub podczas izolacji tarasów. Do izolacji fundamentów najczęściej stosuje się papy oksydowane lub modyfikowane, na osnowie z włókna szklanego.
Do niedawna do izolacji przeciwwilgociowej fundamentów najczęściej stosowano papę na lepiku, lecz na rynku dostępne są także inne materiały.
Folie płaskie. Do izolacji przeciwwilgociowych i średnich izolacji przeciwwodnych polecane są folie PVC i polietylenowe. Do ciężkich izolacji przeciwwodnych najlepiej zastosować jedną warstwę folii EPDM.
Membrany kauczukowo-bitumiczne. Są stosowane do izolowania podziemnych części budynków (przy izolacjach średniego typu), mogą być układane nawet na wilgotnym jeszcze betonie.Membrany te są zazwyczaj samoprzylepne.
Masy bitumiczne. To płynne lub półpłynne preparaty na bazie asfaltu, które po wyschnięciu tworzą na ścianie elastyczną, wodoszczelną powłokę. Wzbogacone są dodatkowo różnymi substancjami chemicznymi, które zwiększają jego właściwości izolacyjne i ułatwiają rozprowadzenie masy. Mogą także zawierać środki adhezyjne poprawiające ich przyczepność. W składzie mas bitumicznych często znajduje się także syntetyczny kauczuk odpowiedzialny za poprawę elastyczności. Masy mogą być rozpuszczalnikowe lub bezrozpuszczalnikowe – stosuje się je do wykonywania pionowych i poziomych izolacji przeciwwilgociowych.
Masy mineralne. Te drobnoziarniste zaprawy na bazie cementu, z dodatkiem substancji poprawiających plastyczność, wodoszczelność i szybkość wiązania mogą być wykorzystane do izolacji pionowych przeciwwilgociowych i przeciwwodnych fundamentów. Wykonane z nich hydroizolacje są paroprzepuszczalne.
Emulsje asfaltowe i lateksowe. Ich rozpuszczalnikiem jest woda. Nie zawierają rozpuszczalników organicznych powodujących destrukcje polistyrenu. Nie niszczą więc styropianu.
Zaprawy hydroizolacyjne. To drobnoziarniste zaprawy cementowe modyfikowane żywicami syntetycznymi. Można ich używać do wykonywania pionowych izolacji przeciwwilgociowych i przeciwwodnych. Przeważnie tworzą na podłożu sztywną powłokę. Można nimi zabezpieczać fundamenty dopiero, gdy skończy się etap osiadania domu, w przeciwnym razie zaczną pękać i stracą swoje właściwości izolacyjne. Są też takie zaprawy, które tworzą powłokę trwale elastyczną. Preparaty dostępne są jako jednoskładnikowe (do rozrobienia z wodą) lub dwuskładnikowe (wodę zastępuje specjalny płyn).
Bentonit. Jest to chemicznie obojętny pył. Jeśli umożliwi mu się swobodne pęcznienie, to po nawilżeniu zamienia się w żel, który nie będzie przepuszczał ani wody, ani pary wodnej. I w takiej właśnie formie tworzy znakomitą izolację przeciwwodną. Materiały bentonitowe wykorzystuje się najczęściej do ciężkich izolacji przeciwwodnych, nie ma konieczności wykonywania drenażu. Bentonit sprzedawany jest w postaci paneli lub membran.
Obecnie do izolacji dachu powszechnie stosuje się folie lub membrany dachowe. Powstały one po to, aby uniknąć problemu gromadzenia się wilgoci pod pokryciem dachowym. W ich przypadku, w przeciwieństwie do papy, nie ma potrzeby stosowania tzw. deskowania, które zwiększa koszty budowy dachu. Ponadto folie są znacznie lżejsze i podatne na odkształcenia, co zwiększa ich funkcjonalność oraz ułatwia montaż. Najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie membran wysokoparoprzepuszczalnych. Z jednej strony są doskonale przepuszczalne, a z drugiej chronią poddasze przed wnikaniem wilgoci. Najczęściej sprzedawane są w dużych rolkach szerokości 1,5 m i długości nawet do 50 m. Membrany można układać na wszystkich rodzajach dachów, pod warunkiem, że ich kąt nachylenia jest większy niż 20°. Na dachach bardziej płaskich woda zamiast spływać, może zalegać na membranie, co ma negatywny wpływ na pokrycie dachowe. Membrana sprawdzi się na dachu, na którym ułożymy później dachówki, blachodachówkę czy inne pokrycie. Można ją układać na styk z termoizolacją, a to znacząco upraszcza konstrukcję dachu i eliminuje możliwość popełniania błędów. Stosując folie o wysokiej paroprzepuszczalności nie musimy zachowywać szczeliny wentylacyjnej nad warstwą ocieplenia, tak jak w przypadku pełnego deskowania. Możemy więc zamontować między krokwiami wełnę mineralną na całą ich wysokość.
Zdjęcia: materiały prasowe