Wieczory w pełnym świetle

Od dawna uniezależniliśmy rytm naszego życia od przyrody – wielka w tym zasługa sztucznego oświetlenia i chociaż nigdy nie zastąpi ono w pełni światła słonecznego, to możemy sprawić, że jesienią czy zimą jego brak nie będzie nadmiernie uciążliwy. Wystarczy zapewnić odpowiednie rodzaje opraw i źródeł światła w każdym pomieszczeniu, a jeśli mieszkamy w domu, to również na posesji. Znaczenie ma barwa światła, liczba opraw oraz ich rozmieszczenie. Dzięki nim będziemy mieli zagwarantowany komfort podczas wykonywania prac domowych, czytania, nauki, czynności higienicznych czy relaksu. 

Lampy zawsze czyste

By w pełni wykorzystać ilość światła, jaką dają żarówki, zadbajmy o odpowiednią czystość opraw świetlnych – ich wyczyszczenie może nam zapewnić nawet do 60% światła więcej. O lampy należy dbać systematycznie, dzięki temu nie dopuścimy do trwałych zabrudzeń. Najlepiej raz w tygodniu przetrzeć je ściereczką z mikrofibry, która doskonale usuwa zbierający się kurz. Co miesiąc powinniśmy natomiast wyczyścić je bardziej gruntownie. Wówczas odłączamy źródło zasilania lamp i demontujemy ich klosze. Elementy wykonane ze szkła najlepiej umyć ciepłą wodą z dodatkiem detergentów i dokładnie wytrzeć. Dobrze je także przetrzeć roztworem octu, dzięki czemu będą efektownie błyszczeć. Płócienne – ale tylko gdy tkanina na to pozwala – warto wyprać i jeśli to możliwe odprasować. Najwięcej uwagi należy poświęcić kloszom pergaminowym, które łatwo uszkodzić. Czyścimy je wyłącznie na sucho, na przykład przecierając delikatnie ściereczką lub odkurzając specjalną miotełką, która dostosowuje się do kształtu czyszczonej powierzchni. Mocne zabrudzenia tego typu opraw można próbować delikatnie wytrzeć gumką. Ramiona żyrandoli i lamp wykonane z drewna lub metalu należy przetrzeć suchą ściereczką, a następnie preparatem przeznaczonym do ich pielęgnacji. Równie ważne jest też regularne czyszczenie źródeł światła – dobrze jest odświeżyć je ściereczką lekko zwilżoną alkoholem. Żarówka ponownie wkręcana w oprawę musi być zawsze sucha. Pamiętajmy również, że żarówek halogenowych nie należy dotykać gołą ręką. Możemy bowiem pozostawić na niej tłuste ślady, które po jej włączeniu mogą nagrzać się do temperatury wyższej niż sama bańka i spowodować pęknięcie halogenu. Nie grozi ono tym, które zostały osadzone w odbłyśnikach oraz przypominającym tradycyjne żarówki. 

Wymiana źródeł światła

Jesienią za sprawą długiego użytkowania oświetlenia także wzrastają koszty energii elektrycznej. By je obniżyć, warto wymienić pochłaniające najwięcej energii źródła światła. Bezkonkurencyjne są LED-y. Niektóre z nich wystarczą na 50 tys. godzin, co w praktyce oznacza około 50 lat użytkowania, gdyż w typowym mieszkaniu światło jest eksploatowane przeciętnie przez 1000 godzin rocznie. Wyglądają często tak samo jak wcześniej stosowane żarówki czy świetlówki. Zarówno ich kształt, jak i gwint pasują do już wcześniej zamontowanych opraw. Lampy LED mogą mieć kształt klasycznych żarówek z najbardziej popularnymi gwintami E27 czy E14. Nie należy także obawiać się o barwę światła – z powodzeniem wybierzemy odpowiednią. Źródła LED dostępne są w temperaturach barwowych zbliżonych do standardowych barw stosowanych w świetlówkach: 6500 K, 5400 K, 4000 K, 3000 K i 2700 K. Jesienią przydatne mogą się też okazać lampy LED do punktowego oświetlenia meblowego. Emitują bardzo mało ciepła, dają światło bez promieniowania UV, dzięki czemu oświetlane nimi elementy wyposażenia nie blakną. Są też wytrzymałe na wysoką i niską temperaturę oraz uszkodzenia mechaniczne i wstrząsy. Warto ich użyć w miejscach, gdzie utrudniona jest wymiana źródeł światła, na przykład w zamontowanych wysoko oprawach elewacyjnych. 

Nastrój pożądany

Przytulny, intymny klimat wnętrza, który zrównoważy słotę za oknem można uzyskać za pomocą odpowiednio zaprojektowanych lamp. Taki efekt dadzą oprawy usytuowane poniżej linii wzroku, czyli na przykład lampy zawieszone nad stołem. Przez obniżenie osadzenia źródeł światła świetnie budują nastrój, gdyż dają światło rozproszone albo odbite i lekko stłumione. Osiągniemy go również, stosując mobilne lampy stołowe i stojące. W tworzeniu przytulnego nastoju doskonałe są także kinkiety. Niezależnie od rodzaju, warto wykorzystać oprawy kryształowe. Dzięki nim zamiast monotonnego snopu światła wnętrze rozświetlą setki migoczących błysków. Interesujący efekt poświaty otrzymamy także, gdy zdecydujemy się na umieszczenie źródła światła za ekranem, na przykład sufitem podwieszanym. Jesienią równie ważne jest oświetlenie zewnętrzne, dające światło sączące się do naszych mieszkań na przykład z tarasu czy balkonu. Nastrój poprawią nam także rozwieszone na balkonie, tarasie czy nad okapem rozświetlone lampiony. Wzorem Skandynawów korzystajmy też ze światła, które dają świece. Mają w sobie magiczną siłę ognia. Warto je zapalać nie tylko przy uroczystych okazjach. Podziałają relaksująco w czasie kolacji, późnego obiadu czy w trakcie kąpieli. 

Zadbaj o światło robocze

Gdy zmrok zapada szybko, większość prac domowych wykonujemy przy sztucznym oświetleniu. Do zadań wymagających skupienia wzroku – choćby takich jak czytanie czy pisanie, a także prace kuchenne – potrzeba światła, które nie męczy oczu. Powinno mieć naturalną, nieco chłodną barwę o temperaturze barwowej około 3500 K. W pokoju ucznia czy osoby pracującej w domu zastosujmy lampy biurowe z ruchomym ramieniem. To rozwiązanie najbardziej ergonomiczne. Można nimi manewrować i w ten sposób ustawić odpowiednio strumień światła na fragment blatu o wymiarach 30x40 cm – to wystarczy, by oświetlić komfortowo książkę czy ekran komputera. Odległość źródła światła od blatu biurka powinna wynosić minimum 35 cm. W kuchni pamiętajmy o równomiernym oświetleniu blatu roboczego. Odległość pomiędzy źródłami światła powinna być jednakowa i wynosić od 40 do 60 cm. Często przy blacie roboczym spędzamy dużo czasu, dlatego źródło światła nie może się nagrzewać. Do jego oświetlenia zazwyczaj wykorzystuje się halogeny, LED-y lub świetlówki liniowe. Również płyta kuchenna powinna być dobrze oświetlona. Proces przyrządzania potraw najwygodniej kontrolować dzięki światłu punktowemu zamontowanemu w okapie. Do kuchni należy wybierać źródła światła o ciepłej barwie. Ma ono temperaturę barwową 2800-3000 K oraz Ra powyżej 80 – im bliżej 100, tym światło jest cieplejsze i bardziej zbliżone do dziennego. W takim świetle potrawy wyglądają 

Zużyte nie do śmieci!

Pamiętajmy, by źródeł światła nie wyrzucać wraz ze zwykłymi odpadami domowymi. Mówi o tym ikona przedstawiająca przekreślony pojemnik na śmieci. Należy je oddać do sklepu z artykułami oświetleniowymi lub do punktu zbiórki odpadów sprzętu elektronicznego. Jeśli rozbijemy świetlówkę, może dojść do wycieku rtęci, wówczas rozbite resztki należy zebrać wilgotną szmatką, nie wolno używać odkurzacza. Na rozbicie nie są narażone świetlówki kompaktowe z zewnętrzną nietłukącą się bańką, ulepszone żarówki halogenowe lub żarówki LED, które nie zawierają rtęci. 

Na rzecz światłoterapii

LED-y mają ogromny potencjał dekoracyjny, który jednocześnie można też wykorzystać, by jesienią poprawić swój nastrój. W takich rolach nieocenione są diody LED stosowane głównie w punktowych oprawach akcentujących. Mogą być zasilane transformatorem i kierowane za pomocą sterownika RGB, który zarządza poziomem jasności i kolorem światła. Emitują jednobarwne światło o dużej wydajności – zielone, niebieskie, czerwone, pomarańczowe czy fioletowe.