Krawężniki, obrzeża

Krawężniki drogowe wykorzystywane są w drogownictwie – muszą być bardzo odporne na obciążenia ruchem kołowym. By sprostały swoim zadaniom, muszą być masywne. Większość krawężników drogowych o wymiarach 12x25x100 cm waży 64-68 kg, ale krawężniki chodnikowe wykorzystywane na prywatnych posesjach mogą mieć wagę o połowę mniejszą, np. krawężnik chodnikowy o wymiarach 6x20x100 cm waży 25 kg. Trzeba pamiętać, że waga krawężnika może zależeć od kilku czynników. Jednym z ważniejszych jest materiał – krawężniki chodnikowe mogą być wykonane z betonu, kamienia naturalnego czy tworzywa sztucznego. Krawężniki betonowe mogą być też wzmacniane za pomocą stalowych prętów lub siatek, przez co ważą więcej, ale niektóre krawężniki mają puste przestrzenie wewnątrz, co z kolei zmniejsza ich wagę. Waga krawężnika jest również uzależniona od jego wymiarów, takich jak długość, szerokość i grubość. Im większe są wymiary, tym większa jest jego waga.

Zadaniem krawężników jest zapewnienie stabilności, a co się z tym wiąże również trwałości nawierzchni. Krawężniki i obrzeża chodnikowe zapobiegają rozsuwaniu się na przykład kostki brukowej czy płyt chodnikowych pod wpływem obciążenia ruchem pieszym lub samochodowym. Dla zachowania stabilności konstrukcji należy osadzać krawężniki na betonie, dotyczy to nie tyko krawężników drogowych, ale również krawężników do kostki. Najpierw przygotowuje się wykop, który powinien być szerszy o około 10 centymetrów z każdej strony niż zaplanowana powierzchnia. Umieszczamy w nim 10-20-centymetrową warstwę półsuchego betonu C12/15 lub C8/10, wsuwamy krawężnik na głębokość 5-15 cm, a następnie obrabiamy betonem od strony zewnętrznej. Aby były zamontowane na tej samej wysokości, wyrównujemy je młotkiem gumowym.

Cena krawężników i obrzeży zależy od jego wymiarów. Przykładowo krawężnik drogowy 15x25x100 cm kupimy od 50 zł za sztukę. Krawężnik do kostki o wymiarach 100x20x6 cm kosztuje od 15 zł, za krawężnik najazdowy 220x150 cm zapłacimy od 33 zł.

Obrzeża betonowe wykorzystywane są do wydzielenia części ogrodowych: oddzielają one warstwy zieleni od ścieżki lub miejsca, które chcemy wyłożyć kamieniem ozdobnym. Podobnie jak krawężniki do kostki, również obrzeża trawnikowe osadzamy w betonie, który zapewni stabilność obrzeża. Zakopując betonowe obrzeże tylko w ziemi, ryzykujemy, że pierwszy większy deszcz rozmiękczy podłoże i spowoduje, że obrzeże może osiąść. Do osadzania obrzeży betonowych najlepszy jest tzw. suchy beton, czyli zaprawa betonowa o nieco sypkiej konsystencji (z mniejszą niż zwykle ilością wody). W przypadku małej liczby elementów, można z powodzeniem wykorzystać gotowe mieszanki, jak np. jastrych cementowy. Tak przygotowany beton nie będzie spływał, da się łatwo formować i na końcu wygładzić. Często układamy obrzeża grodowe po łuku - należy je wówczas przyciąć pod kątem, który wynika z promienia łuku. Gdy promień łuku jest mniejszy od 12 metrów, możemy skorzystać z gotowych krawężników łukowych.

Do cięcia krawężników niezbędne jest zastosowanie specjalistycznego sprzętu. Najczęściej używanym narzędziem jest przecinarka do betonu spalinowa, można też znaleźć modele elektryczne. Służą one do obróbki na mokro lub sucho. Często stosuje się modele ręczne przecinarek, ale wygodniejsze cięcie krawężników i obrzeży zapewni specjalna piła stolikowa. W przecinarkach stosuje się tarcze do cięcia przeznaczone do materiałów twardych – najczęściej stosowane są tarcze diamentowe. Podczas korzystania z narzędzi tego typu konieczne jest noszenie okularów ochronnych i maski przeciwpyłowej.