Led-y umieszczone na paskach to lampy z ogromnym potencjałem dekoracyjnym i walorach funkcjonalnych – umożliwią zbudowanie atrakcyjnej aranżacji, a przy tym mogą wspomagać inne rodzaje oświetlenia wnętrza.
Taśmy LED-owe są doskonałym sposobem na zbudowanie nastroju we wnętrzu – sączący się dzięki nim strumień światła daje wyraźną poświatę dodającą przestrzeni lekkości. Ich montaż w wielu miejscach, które są niedostępne dla innych źródeł światła ma także uzasadnienie funkcjonalne – wzmocnią poczucie bezpieczeństwa np. na schodach i wydobędą z ukrycia mroczne zakątki.
NA MIARĘ POTRZEB
Taśmy LED zwane też paskami są sprzedawane w 5-metrowych rolkach, tworzą je rozmieszczone na elastycznej taśmie PCB w równych odstępach diody SMD, są one ze sobą połączone szeregowo. Tego rodzaju oświetlenie różni liczba i odległości rozmieszczenia diod, a także ich wielkość. O ich wielkości mówią liczby umieszczone na taśmie, np. liczba 3528 oznacza, że dioda ma wymiary 3,5x2,8 mm. Przekłada się to na jasność i ilość lumenów, a co za tym idzie pobór prądu. Istotna jest też liczba diod przypadająca na metr taśmy. Do wyboru mamy 30, 60 lub 120 diod na metr, co oznacza, że na 5-metrowej rolce jest odpowiednio 150, 300 lub 600 LED-ów – im więcej punktów świetlnych, tym więcej światła uzyskamy, ale też trzeba się liczyć z większym poborem energii. Do najtrwalszych należą te w osłonie żelowej silikonowej, która jest elastyczna, nie zmienia swoich właściwości pod wpływem promieniowania UV – nie żółknie, nie pęka i nie twardnieje z czasem. Najłatwiejsze w użyciu są taśmy samoprzylepne. Od spodu są one podklejone taśmą klejącą, która wytrzymuje długie lata. Taśmę można ciąć – minimalne odcinki to przeważnie 5-10 cm. Miejsca cięć są zaznaczone na paskach piktogramem nożyc – są tam oznakowane punkty do przylutowania zasilania. Jeśli zależy nam na dłuższych niż 5-metrowe odcinki, to możemy połączyć kilka taśm LED i uzyskać pasek o długości do 20 m.
GRA W KOLORY
Do wyboru mamy taśmy w jednym kolorze lub RGB, które emitują wiele kolorów. Diody jednobarwne mogą dawać światło zielone, czerwone i niebieskie (monochromatyczne). Mogą też występować w kolorze białym i dawać światło ciepłe (T < 3000 K), ciepłobiałe (T 2700- -3500 K), zimnobiałe (3500-5500 K) oraz zimne (T > 5500 K). Barwa światła ma wpływ na efekt dekoracyjny. Gdy barwa podświetlanego mebla, schodów czy detalu architektonicznego jest ciepła, np. w odcieniach czerwieni, warto podświetlić takie detale diodami dającymi ciepłe światło, obiekty w zimnej kolorystyce lepiej wyglądają w chłodnym świetle. Wielu zwolenników mają także taśmy z diodami wielobarwnymi RGB. Są one zbudowane z trzech modułów: czerwonego (R – red), zielonego (G – green) i niebieskiego (B – blue). Mieszając je poza tymi trzema podstawowymi barwami, można uzyskać pożądane kolory światła.
UWAGA NA WILGOĆ!
Jeśli zamierzamy użyć pasków w miejscach narażonych na wilgoć, a więc w kuchni czy łazience lub na basenie, istotny będzie stopień ochrony IP (Index of Protection). Te o IP20 są nieodporne na wodę, IP44 chroni przed wodą i ciałami stałymi o średnicy do 1 mm, IP68 zaś jest hermetyczna – taka taśma może być nawet zanurzona w wodzie. Zwróćmy też uwagę na obudowę i osłonę zabezpieczającą diody. Do takich miejsc zaleca się taśmy z osłoną silikonową.
WAŻNE PRZY MONTAŻU
We wnętrzach przeważnie wykorzystujemy taśmy przystosowane do napięcia 12 V. Najczęściej stosujemy zewnętrzny zasilacz, którego montaż wymaga odpowiednio dużo przestrzeni – po instalacji zasilacza najlepiej miejsce montażu zamaskować, tak aby było niewidoczne. Jeśli tam, gdzie zaplanowaliśmy usytuowanie zasilacza nie ma przygotowanego zasilania, należy je doprowadzić z puszki rozdzielczej lub najbliższego gniazdka. Trzeba też pamiętać, że jeden zasilacz wystarcza na 6 m taśmy. Gdy planujemy więcej oświetlenia liniowego, konieczna będzie większa liczba zasilaczy. Jednak dzisiaj podłączenie do stałego źródła prądu nie jest już koniecznością, na rynku są dostępne taśmy z opcją zasilania bateryjnego. Taśmy z diodami RGB wymagają sterownika. Jeśli nie ukryjemy w bruzdach ściennych lub w pustce pod okładziną z płyt g-k instalacji, zasilacza, sterownika czy przewodów, pozostaną one widoczne i będą szpecić wnętrze, a efekt estetyczny będzie bardzo połowiczny. Taśmy LED najlepiej montować w profilach aluminiowych, które dobrze odprowadzają ciepło i wydłużają ich żywotność. W przypadku, gdy zostaną przyklejone bezpośrednio do drewna, płyt kartonowo-gipsowych lub ściany murowanej tracą szybciej nie tylko trwałość, ale też moc świecenia.
GDZIE STOSOWAĆ
Chociaż taśmy LED-owe dają coraz więcej światła, to nadal nie stosuje się ich jako głównego źródła światła we wnętrzu. Ze względu na swoją formę najczęściej wykorzystuje się je do oświetlenia dekoracyjnego. Są doskonałe do oświetlania płaskich powierzchni. Przyklejona wzdłuż krawędzi taśma z diodami daje światło odbijające się od płaszczyzny przesłony i wypełniające wnętrze delikatnym blaskiem. Taka dyskretna poświata sprawdzi się w sypialni za wezgłowiem łóżka, podświetlona „pseudościanka” będzie robić wrażenie, że prowadzi np. do innego pomieszczenia. Efekt dekoracyjny można wzmocnić, stosując w roli przesłony np. szkło lub płytę OSB – światło podkreśli wówczas bogaty rysunek tych materiałów. Taśmy LED chętnie stosuje się we wnękach i niszach, w których umieszcza się obrazy czy inne dekoracyjne przedmioty. Efekt jest szczególnie wyrazisty, gdy wnęk jest więcej i mają one rytmiczny układ, np. powtarzają się symetrycznie w pionie lub poziomie ściany. Oświetlone w ten sposób wnęki rozbijają monotonię ścian i dodają im głębi. Są też używane do podświetlenia blatu kuchennego, umieszczając je pod szafkami wiszącymi tuż przy ich krawędzi lub pośrodku. Często są wykorzystywane do podświetlania schodów. Tu najlepszy efekt uzyskamy, przyklejając paski pod krawędzią stopni, tak by światło padało na podstopnice. Takie rozwiązanie podkreśla kształt schodów i ich bieg, nadaje im charakter dekoracyjnego detalu. Światło zamontowane tuż przy podłodze lub w podstopnicach wyeksponuje ich okładzinę. Warto więc zastosować LED-owe paski, gdy schody są np. wykończone efektownym drewnem czy kamieniem. Podkreśla się nimi urodę wykusza, kolumny. Taśm LED można też użyć w łazience np. nad obudową stelaży podwieszanej miski ustępowej lub bidetowej oraz w obudowie wanny. Trzeba pamiętać, by do miejsc narażonych na wilgoć wykorzystywać taśmy z powłoką w obudowach o wysokim stopniu ochrony IP (67-68). Taśmy LED-owe stały się niezastąpione do oświetlania sufitów podwieszanych. Ukryte tam światło nasyca przestrzeń i wypełnia wnętrza blaskiem. Doskonałym miejscem na zastosowanie taśm są także ściany w holu, korytarzu czy przedpokoju szczególne, gdy są długie i niezbyt szerokie – dyskretnie podświetlone wytyczają nocą szlak komunikacyjny i nadają tym nieco nudnym pomieszczeniom bardziej przestrzenny wyraz. Można nimi podświetlić także ścianki-parawany, czyli lekkie przegrody pionowe dzielące przestrzeń wnętrza – sączące się zza osłony światło jest delikatne.
