Warstwy dachu – materiały do izolacji dachu

Ocieplony dach jest wielowarstwową konstrukcją, na którą składają się – patrząc od strony pokrycia: pokrycie właściwe, izolacja wiatrochronna, ocieplenie dachu (izolacja termiczna) i izolacja paroszczelna. Powinniśmy zadbać o każdą z nich, ponieważ niewłaściwy dobór materiałów i nieprawidłowe wykonane prace skutkują wyższymi rachunkami za ogrzewanie, problemami z rozwojem nadmiernej wilgoci, a także szybszym niszczeniem dachu.

Wstępne krycie dachu

W przypadku pokrycia dachów stromych domów z poddaszem użytkowym należy pamiętać o umożliwieniu odprowadzenia wilgoci, która może pojawić się w warstwie termoizolacji. Wilgoć odprowadzamy dzięki zastosowaniu szczeliny wentylacyjnej pomiędzy wiatro- i termoizolacją lub zastosowaniu folii paroprzepuszczalnej układanej bezpośrednio na warstwie termoizolacji. Folie są nieprzepuszczalne dla cieczy, więc gdy woda opadowa przedostanie się pod dach, spłynie po tej membranie. Z drugiej strony są przepuszczalne dla pary wodnej, a więc umożliwiają wydostanie się jej z domu na zewnątrz, zapobiegając w ten sposób zawilgoceniu warstwy izolacyjnej oraz więźby. Ponadto folie paroprzepuszczalne odznaczają się dużą wytrzymałością na rozciąganie i rozrywanie, są lekkie i łatwe w montażu. W zależności od zdolności przepuszczania pary wodnej rozróżnia się dwa rodzaje folii: nisko- i wysokoparoprzepuszczalne. Folie niskoparoprzepuszczalne – wytwarzane są z folii polietylenowej lub membrany polipropylenowej. Najczęściej wzmacnia się je siatką z polietylenu, polipropylenu HDPE lub włókna szklanego. Dostępne są także folie z warstwą antykondensacyjną, wchłaniającą nadmiar wilgoci z powietrza. Przy zastosowaniu folii niskoparoprzepuszczalnej konieczne jest pozostawienie szczeliny wentylacyjnej między folią a ociepleniem. Folie wysokoparoprzepuszczalne – nazywane są membranami dachowymi. Produkowane są jako jednowarstwowe, z polietylenu HDPE, oraz jako dwuwarstwowe, z polietylenu i poliestru. Folie dachowe mają zróżnicowaną odporność na działanie promieni słonecznych. Nie powinny zbyt długo pozostawać nieosłonięte, gdyż pod wpływem działania promieniowania UV sztywnieją i pękają. Zniszczyć może je również wiatr – niepoprawnie zamontowane folie mogą się zerwać lub przedziurawić.   

Ocieplenie dachu – izolacja termiczna

Wybierając grubość izolacji termicznej, pamiętajmy, że w roku 2017 zmieniły się przepisy budowlane, określające między innymi wymogi dotyczące parametrów termicznych przegród zewnętrznych, w tym również dachu. Do końca 2016 r. minimalny współczynnik U dla dachu był równy 0,2 W/(m²·K). W nowych „Warunkach technicznych” wymagania stawiane izolacyjności termicznej przegród ulegają zaostrzeniu. Nowy współczynnik U dla dachu od 2017 roku wynosi 0,18 W/(m²·K), a w 2021 roku ma wynosić 0,15 W/(m²·K). Ocieplanie dachu stromego wykonuje się przy użyciu płyt lub – najczęściej – mat z wełny mineralnej o dużej sprężystości i małym ciężarze objętościowym (12-15 kg/m³). Szczególnie korzystna jest wełna szklana – lżejsza od skalnej. Wełna mineralna to materiał dźwiękoszczelny, paroprzepuszczalny i ognioodporny – jest przegrodą dla ognia, nie pali się i nie podtrzymuje ognia (topi się dopiero w temperaturze powyżej 1000^oC). Do izolowania dachów stromych można też używać płyt ze sprężystego styropianu. Dzięki fabrycznie wykonanym nacięciom sprężynują i wypełniają przestrzenie między krokwiami. Do układania na krokwiach służą również specjalne sztywne płyty z polistyrenu ekstrudowanego XPS (są twarde, mają świetną izolacyjność termiczną i nie chłoną wody) lub pianki poliuretanowej PIR (o właściwościach zbliżonych do polistyrenu ekstrudowanego, ale charakteryzujący się jeszcze lepszą izolacyjnością cieplną). Na rynku są płyty izolacyjne, które można montować nakrokwiowo, minimalizując w ten sposób ryzyko powstawania mostków termicznych i nie zmniejszając kubatury poddasza. Są też specjalne płyty przeznaczone do układania od wewnątrz (do spodniej części krokwi, pomiędzy którymi umieszczono inny izolator). Grubość standardowego ocieplenia zapewniająca przepisowy współczynnik przewodzenia ciepła wynosi 20 cm. Jeśli zastosujemy ocieplenie dachu o grubości 30 cm, to przy materiale o dobrych właściwościach termoizolacyjnych współczynnik U może spaść nawet do 0,14 W/(m²·K). Materiałem polecanym na ciepły dach do domów energooszczędnych i pasywnych są sztywne płyty z pianki poliuretanowej PIR, które taki współczynnik zapewniają już przy grubości 16 cm. Dach możemy ocieplić również pianką PUR, która natryśnięta natychmiast pęcznieje i utwardza się, ściśle przylegając do podłoża oraz wchodzą we wszystkie szczeliny i trudno dostępne miejsca.. Dodatkowo wzmacnia sztywność konstrukcji szkieletowej. Jednym z nowszych materiałów ociepleniowych jest folia termoizolacyjna. Wykonana jest z dwóch warstw membrany, między którymi umieszczona jest folia bąbelkowa lub specjalna włóknina. Ułożona z folii warstwa termoizolacyjna jest lekka i może być bardzo cienka – 1-2 cm. Warto jednak pamiętać, że na uzyskanie niskiego współczynnika U dachu wpływa też dokładność montażu ocieplenia – rozważnym działaniem jest więc również wybór dobrych fachowców.

Warstwa dachu – paroizolacja

Folie paroszczelne chronią izolację termiczną przed wnikaniem w nią pary wodnej powstającej podczas eksploatacji domu. Ich stosowanie to konieczność. Produkowane są jako jedno- lub kilkuwarstwowe. Najczęściej wykonane są z polietylenu. Najmniej trwałe są folie niezbrojone, wykonane z polietylenu grubości 0,15-0,4 mm. Niektórzy producenci zwiększają ich odporność na promieniowanie UV, stosując stabilizatory. Szczególną cechę mają folie wzmacniane włókniną, bowiem wchłaniają wilgoć, a następnie odparowują ją przy wyższej temperaturze powietrza. Powinno się stosować folie zbrojone, które pomiędzy warstwami tworzywa mają zatopioną siatkę z mocnego polipropylenu. Są one odporne na rozerwanie oraz inne uszkodzenia mechaniczne. Na rynku dostępne są także folie z warstwą aluminium – są trójwarstwowe: polietylen, siatka z polipropylenu i aluminium. Takie folie paroszczelne są mocne i trwałe, minimalna grubość to 0,2 mm. Mogą mieć dodatkową warstwę poliestru, który chroni aluminium przed utlenianiem się. Producenci oferują również folie z włókniny celulozowo-wiskozowej lub polipropylenowej czasem wzmacnianej siatką. Absorbują wilgoć, a gdy wilgotność otoczenia jest mała oddają ją z powrotem. Folie te mają grubość 0,12-1,2 mm. Na powierzchni wszystkich folii znajdują się oznaczenia informujące, która strona ma być wierzchnia.

Zdjęcia: Isover, Corotop. Rockwool