Młode lub duże, kuliste lub podłużne, z dużymi kolcami albo zupełnie bez - kaktusy. Cieszą oko bogactwem odmian, a przez to różnorodnym wglądem. Są przy tym wdzięczne w uprawie i dlatego doskonale nadają się do roślinnej dekoracji naszych wnętrz.
Kaktusy należą do rodziny sukulentów, czyli roślin, które wykształciły formy przystosowawcze umożliwiające im magazynowanie wody i przetrwanie w okresach długotrwałej suszy. Ze względu na sposób i miejsce w jakim potrafią gromadzić wodę, wyróżnia się sukulenty łodygowe i w tej grupie mieszczą się najbardziej rozpoznawalne nasze kaktusowate (np. Echinokaktus), liściowe – gruboszowate (np. aloes i agawa) oraz korzeniowe (np. pelargonie sukulentowe). Kaktusowate są niezwykle ciekawe w swojej budowie i nie podobne do innych roślin doniczkowych, a przez to atrakcyjne jako rośliny ozdobne. Mają najczęściej kulisty lub kolumnowy pęd, ale ze względu na ogromną ilość gatunków (ok. 2000) schemat budowy może się różnić. U różnych przedstawicieli kaktusów pędy główne będą jedno- lub wieloczłonowe, rozgałęzione lub nie, wzniesione lub płożące, wspinające lub zwisające. Ta różnorodność przy odpowiednim doborze odmian pod względem podobnych wymagań pielęgnacyjnych pozwala na stworzenie ciekawej kompozycji roślinnej o efektownym wyrazie i dużej wygodzie w uprawie. Zwłaszcza zimą, kiedy za oknem mróz, pustynny charakter kaktusów ociepli atmosferę domu.
Latem warto wystawiać kaktusy na świeże powietrze. Na słonecznym balkonie lub tarasie będą czuły się wyśmienicie. Nie boją się nocnych chłodów, bowiem jako rośliny pustynne znoszą radykalne zmoiany temperatury. należy jednak chronić je przed deszczem, silnym wiatrem i nadmiarem wilgoci. (np. w mgliste poranki.)
SPOSÓB PREZENTACJI
Bardzo dużą grupę kaktusów stanowią te o budowie kulistej i walcowatej nietworzące rozgałęzień, jedynie z czasem mniejsze osobniki u nasady pędu. Rosną powoli, mało ekspansywnie. Niewielkie w formie doskonale zaprezentują się w pojedynczych, drobnych doniczkach i bez problemu będziemy mogli ustawić je nawet na niewielkiej przestrzeni: parapecie okna, fragmencie półki, biurku, a nawet na kuchennym blacie. Do najbardziej popularnych i reprezentacyjnych należeć tu będą np. Echinocactusy, Rebucje, Echinopsisy, Parodie, Gymnocalycje, Lobivie. Poza miłą dla oka kulistą lub walcowatą formą w różnych odcieniach zieleni, ozdobą tych kaktusów są niewątpliwie ich kolce, w rzeczywistości ciernie. Warto zestawić ze sobą takie gatunki, które różnią się ich kształtem i kolorem. Odmiany te mogą mieć bowiem ciernie włosowate, szczecinowate, iglaste, stożkowate, a nawet zakończone haczykowato.
SAMOTNY INDYWIDUALISTA
Wyjątkowo efektownie prezentuje się we wnętrzu jeden, pojedynczy, ale za to pokaźnych rozmiarów kaktus. Jeśli chcemy oprzeć dekoracje na takim rozwiązaniu, doskonale w tej roli znajdzie się wilczomlecz trójżebrowy. I choć w istocie kaktusem nie jest, chociaż należy do tej samej rodziny sukulentów, nic mu to nie ujmuje – kolumnowy pokrój i kolce mówią same za siebie. Dość szybko przyrasta, wytwarza grube mięsiste pędy, pokryte wzdłuż brzegów ostrymi, krótkimi cierniami oraz drobnymi, rzadko rozmieszczonymi, owalnymi listkami. Posadzony w dekoracyjnej donicy wygląda we wnętrzu niezwykle majestatycznie i buduje jego klimat.
Niektóre odmiany dzięki kolcom mogą przypominać nawet kosmaty pompon jak np. Oreocereus. Przy odpowiedniej pielęgnacji kaktusy te odwdzięczą się nam dodatkowo niezwykle efektownym kwitnieniem – drobniutkimi tworzącymi wianuszek kwiatkami jak u Mamilarii czy ogromnymi przypominającymi anielskie trąby u Gymnokalicji. Bardzo atrakcyjny efekt mogą zapewnić odpowiednio wyeksponowane kaktusy o budowie kolumnowej, tworzące rozgałęzienia i rozrastające się intensywniej niż ich wspomniani kuliści krewniacy. Chociaż najciekawiej prezentują się pojedynczo wyeksponowane egzemplarze, to z ich wykorzystaniem możemy także zaproponować modną ekspozycję. Odmiany kaktusów kolumnowych jak np. Cereusy (popularnie zwane pałczakami) w tym szczególnie popularny peruwiański, opuncja figowa, Myrtillocactus ze względu na rozgałęzioną budowę będą wymagały nieco większej przestrzeni i najlepiej odsłoniętej płaszczyzny, by odpowiednio je wyeksponować. Kaktusy wyglądają najbardziej efektownie w zestawieniach o prostym surowym charakterze. Dlatego ładnie prezentują się w zwykłych ceramicznych doniczkach, w astetycznych betonowych pojemnikach lub w przeźroczystym szkle. Kaktusy są wdzięczne również w kompozycjach, które imitują ogrody skalne. Wyglądają efektownie sadzone w grupach w towarzystwie innych sukulentów.
ZASADY PIELĘGNACJI I DOBÓR PODŁOŻA
• Kaktusy potrzebują bardzo dużo światła, dlatego należy im zapewnić stanowiska słoneczne – na parapecie, przy oknie, w sąsiedztwie balkonu i tarasu albo w doświetlanej szklarni.
• Rośliny te są bardzo wrażliwe na nadmiar wilgoci, ograniczmy więc podlewanie – ziemia wokół kaktusa nie powinna być wilgotna.
• Kaktusy powinny mieć zagwarantowany okres spoczynku i suszy, najlepiej w zimie zaprzestać stałego podlewania. W tym okresie też je przesadzamy.
• Doniczki najlepiej ustawiać w miejscach przewiewnych, ale nie chłodnych.
• Do uprawy kaktusów należy dobrać podłoże o specjalnym przeznaczeniu np. ziemia do kaktusów i sukulentów bądź przygotować samodzielnie ziemię ogrodniczą z domieszką żwiru i piasku o kwaśnym odczynie pH. Podłoże musi być mocno przepuszczalne i niezbite.
• Doniczki do sadzenia powinny być małe, niewiele większe od średnicy rośliny. Koniecznie wypełnione drenażem i wyposażone w podstawkę.
• Przestrzenie wokół kaktusów warto wypełnić żwirem lub piaskiem, dobrze do tego celu wybrać ten dekoracyjny o różnych kolorach i granulacji.
Zasady pielęgnacji i dobór podłoża
