Tradycyjnie budowę domu rozpoczynamy wiosną, aby przed zimą zamknąć wszelkie prace mokre. Obecnie jednak, dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, nawet w niskich temperaturach panujących późną jesienią i w czasie lekkiej zimy można prowadzić część prac.
W budownictwie za zimę uważa się okres, w którym średnia temperatura dobowa powietrza wynosi poniżej +5ºC. Wszystkie roboty najlepiej wykonać w temperaturze powyżej +5oC. W warunkach polskich okres ten może trwać nawet 5-6 miesięcy. Tak długa przerwa w pracach budowlanych jesienią i zimą nie jest ekonomiczna – wydłuża proces budowy, a więc oddala moment przeprowadzki do nowego domu. Wydłużenie sezonu budowlanego skraca czas budowy, może być też korzystne w sytuacji niedoboru pracowników – poza sezonem o firmy wykonawcze powinno być nieco łatwiej.
Lepsze warunki wykonania prac mokrych
Najbardziej popularnym sposobem budowania w Polsce jest korzystanie z technologii mokrych, czyli polegających na wylewaniu fundamentów, stropów i robotach murarskich. To główny powód, dla którego w naszych warunkach geograficznych prace budowlane wykonuje się sezonowo. Duża ilość wilgoci, opady, zamarzanie, oblodzenia oraz śnieg utrudniają budowanie i to nie tylko ze względu na bezpieczeństwo, ale przede wszystkim ze względu na stosowane materiały i technologie. Przy wykonywaniu robót mokrych późną jesienią i zimą może dojść do zamarzania wody w świeżych zaprawach, co w efekcie przerywa proces wiązania zaprawy. Eksperci zalecają, aby w temperaturze poniżej 0°C nie wykonywać na budowie domu jednorodzinnego żadnych prac mokrych, to jest murowania, betonowania, tynkowania z użyciem tradycyjnych materiałów. Czasami można jednak skorzystać z możliwości np. przyspieszenia wiązania betonu, co pozwala układać go w temperaturze poniżej +5oC. Specjalne dodatki przyspieszające wiązanie betonu podnoszą temperaturę hydratacji cementu. Jeśli jednak zamierzamy układać beton w niskiej temperaturze, musimy przykryć go plandekami lub styropianem, tak żeby wydzielane ciepło się nie ulotniło, ale pozostało w mieszance. Do wykonania mieszkanki betonowej stosuje się cement oznaczony symbolem R, czyli zawierający przyspieszacz czasu wiązania. Beton wykonany z takiego cementu wiąże w ciągu kilku godzin i uzyskuje połowę docelowej wytrzymałości na ściskanie po dwóch-trzech dniach, a nie po siedmiu jak zwykły beton.
„Zimowe” technologie murowania
Korzystając z nowoczesnych technologii, można wydłużyć sezon budowlany – producenci materiałów murowych i chemii budowlanej wychodząc naprzeciw oczekiwaniom inwestorów, poszerzają swój asortyment o „zimowe” technologie. Pamiętajmy jednak, że budowanie w warunkach zimowych niesie za sobą również pewne ograniczenia. Jeśli budujemy ściany z betonu komórkowego lub silikatów, możemy nie przerywać prac, sięgając po zaprawy murowe „zimowe”, w których składzie są specjalne dodatki przeciwmrozowe, które przyspieszają wydzielanie ciepła hydratacji cementu i obniżają temperaturę zamarzania świeżego betonu w temperaturze ujemnej. Produkty te można stosować w niskiej temperaturze, najczęściej do 0oC, czasem nawet do -10oC. Temperatura odnosi się zarówno do temperatury zaprawy oraz podłoża, dlatego gdy jest chłodno, najlepiej zaprawy przygotowywać w pomieszczeniach ogrzewanych – trzeba więc mieć na budowie ciepłe pomieszczenie do przygotowania zapraw. Gotowe mieszanki murarskie należy stosować zgodnie z instrukcją producenta, najczęściej dodaje się do nich odpowiednią ilość wody, której ilość można nieznacznie zmniejszyć, gdy temperatura powietrza jest niska. Do zimowych zapraw przygotowywanych z wodą można także wykorzystać dodatki modyfikujące: przyspieszające wiązanie, odparowanie wody, zwiększające plastyczność. Do przygotowania zaprawy murarskiej dobrze jest zastosować ciepłą wodę. Zaprawę w miejsce zastosowania należy dostarczać małymi partiami, by zużyć ją w ciągu 15-20 minut. Dobrze też zabezpieczyć wznoszony mur przed szybką utratą temperatury, osłaniając go plandekami lub cieplakami.
Późną jesienią i zimą możemy też murować ściany z ceramiki, ale tylko z użyciem systemu, w którym pustaki ceramiczne murowane są na poliuretanową zaprawę w piance nakładaną za pomocą pistoletu. Zaprawę można stosować w temperaturach do -5oC, nie wymaga wstępnego przygotowania, a przed użyciem wystarczy ją wstrząsnąć. Należy przy tym bezwzględnie stosować się do instrukcji zwartej na jej opakowaniu. Budowa z użyciem zaprawy w postaci pianki wymaga jednak uwzględnienia w projekcie.
Jak przygotować budowę na prowadzenie prac zimą
Niezależnie od wybranej technologii murowania, prowadzenie prac budowlanych zimą wymaga zapewnienia odpowiedniego przechowywania wyrobów, by nie były one przemarznięte, oszronione lub oblodzone. Bloczki i pustaki składowane na otwartej przestrzeni przeznaczone do murowania powinny być co najmniej 24 godziny wcześniej umieszczone w pomieszczeniu ogrzewanym. Konieczne może być też zapewnienie środków do zabezpieczenia wykonanych już robót (materiały termoizolacyjne, osłonowe). Planując budowę domu zimą warto też zaopatrzyć się w nagrzewnice, które ogrzeją otoczenie w obrębie wykonywanych robót. Pamiętajmy, że budowa domu jesienią i w czasie zimy w każdej chwili może być przerwana z powodu nagłego spadku temperatury – wymusza to odpowiednie zabezpieczenie murów i stropów budynku. Przed ostrzejszą zimą powinniśmy więc odeskować otwory okienne, ochronić dach papą lub folią. Warto także przed przemarzaniem zabezpieczyć stropy matami ze słomy lub styropianem.
zdjęcia: Wienerberger, AdobeStock