Balkon - namiastka ogrodu

Kupując mieszkanie, nabywamy także jego otoczenie. Projektanci nowych osiedli traktują te dwa elementy jako jedną całość – w prospektach ofertowych deweloperów wygląd budynku, aranżacja otaczającej przestrzeni jest równie ważna, jak samo mieszkanie. Do mieszkań prowadzą cieszące oko zielone podwórka, dziedzińce i patia oraz starannie zaaranżowane klatki schodowe oraz korytarze – to one, na równi z lokalem i jego wysokiej jakości wyposażeniem, wpływają dzisiaj na wartość mieszkania. Wiążące je z efektownym otoczeniem balkony, loggie i tarasy to również synonimy jakości życia, komfortu na co dzień oraz prestiżu. Kupując nowe mieszkanie, przyjrzyjmy się im bliżej. 

Balkonowe przemiany

Dostęp do przestrzeni na zewnątrz nie musi być przywilejem jedynie osób posiadających dom, gdzie praktycznie w każdej chwili, niezależnie od sposobów połączenia budynku z zewnętrzem, można znaleźć się we własnym ogrodzie. Formy powiązania lokalu mieszkalnego z zewnętrzem wypracowało również budownictwo wielorodzinne – balkony i loggie o rozmaitych formach, kształtach oraz wymiarach są elementem architektonicznym z powodzeniem praktykowanym od wieków. Nawet jeśli nie służyły wypoczynkowi, tworzyły język swoistego komunikowania się z zewnętrznym światem, przede wszystkim z ulicą. Finezyjne kształty płyt balkonowych, ozdobne balustrady – to właśnie forma balkonów często podkreślała reprezentacyjny charakter kamienic. Nie rezygnowano z balkonów również w budownictwie czasów PRL-u, z którego zasobów nadal przecież korzystamy, niejednokrotnie borykając się z konsekwencjami użycia kiepskiej jakości materiałów czy partactwa wykonawców. W tym przypadku ofiarami tej niskiej jakości padały właśnie balkony. Przeciekające żelbetowe płyty, toporne balustrady, wąska, trudna do zaaranżowania przestrzeń to tylko jedne z licznych powodów, dla których przez lata balkony czy nawet obszerne loggie były słabo wykorzystywane przez mieszkańców PRL-owskich bloków. Mimo remontów i modernizacji, jakie aktualnie w większości przechodzą budynki z tamtych lat, stare balkony nie dorównują standardowi balkonów i loggii w nowym budownictwie. 

Nowy standard techniczny i projektowy

Balkony i loggie w nowym budownictwie to zupełnie inna jakość zarówno w zakresie zastosowanych technologii oraz materiałów, jak i zamysłu projektowego. Współcześnie można wyprodukować płyty żelbetowe, które mają dużą rozpiętość, co pozwala zaprojektować balkony o większej głębokości. Za pomocą specjalnych łączników można połączyć płytę ze ścianą budynku bez ryzyka powstawania mostków termicznych, które zwykle tworzą się na styku ściany i płyty żelbetowej. Płyty balkonowe w nowych budynkach nie są już tak narażone na korozję i przeciekanie, a to dzięki upowszechnieniu stosowania systemów balkonowych, składających się z materiałów i produktów przeznaczonych do prawidłowego wykonania wszystkich warstw balkonów i tarasów. Wykończone mrozoodporną okładziną płyty – wysokiej jakości gresem, kamieniem lub deskami kompozytowymi – są trwałe. Również ściany balkonów i loggii wykańcza się inaczej niż kiedyś – zwykle jest to drewnopochodna płyta, naturalny kamień lub imitujące je masy tynkarskie. Wyróżnikiem nowoczesnych stref pośrednich są balustrady – pełne szklane lub przestrzenne wykonane ze stali kwasoodpornej. Odpowiednim materiałem na wypełnienie balustrady jest szkło mineralne laminowane, z mocowaniami punktowymi wykonanymi ze stali nierdzewnej. Tworzą je dwie lub trzy hartowane tafle szkła z wklejoną między nie folią PVB. Sprawia ona, że balustrada jest bezpieczna – odporna na uderzenia, a gdy nawet się ją rozbije, pęka, lecz nie rozpada się na niebezpieczne odłamki. Metalową konstrukcję można również wypełnić szkłem spękanym w środku, tzw. mrożonym lub tłuczonym. Spotyka się balustrady z wypełnieniem z pleksi lub szkła akrylowego. Jest ono o blisko 40% lżejsze od szkła mineralnego – choć może pęknąć pod wpływem uderzenia, nie rozpada się na ostre kawałki, nie przebarwia się też pod wpływem promieniowania UV. 

Wartość dodana

Balkon lub loggia nie są w tej chwili synonimem luksusu, to raczej standard współcześnie budowanych mieszkań. Projektuje się je nawet przy lokalach o małym metrażu, również w kawalerkach, gdzie funkcjonalnie i wizualnie powiększają one niewielką przestrzeń mieszkania. Jest to też inwestycja – nieruchomość pozbawioną dostępu do balkonu czy tarasu będzie nam trudniej sprzedać w przyszłości. Jeśli więc w ofercie jest dopłata za balkon, warto wziąć ją pod uwagę. Zmieniło się też podejście do ich użytkowania – przestają one być miejscem suszenia bielizny czy składzikami, a czasem wręcz domowymi graciarniami. Balkon i taras stają się dodatkowymi pokojami w ograniczonej powierzchni mieszkania, jego przedłużeniem, miejscem wypoczynku i zielonym zakątkiem, zastępującym nam często ogródek. Dlatego zarówno wygląd, jak i wielkość tej strefy może mieć kluczowe znaczenie dla jakości mieszkania i życia. W nowoczesnym budownictwie są one na tyle obszerne, że można je urządzać jak pokoje – znajdują tu zastosowanie nie tylko zestawy stołowe, ale też sofy, leżanki, regały i stojaki na rośliny, piaskownice dla dzieci itp. 

Korzystna lokalizacja

Położenie miejsc strefy pośredniej ma ogromne znaczenie dla sposobu ich użytkowania. Wychodzący na ruchliwą ulicę balkon nie będzie tak atrakcyjny, jak zlokalizowany od bardziej zacisznej strony osiedla, choć trzeba wziąć pod uwagę, że i one mogą być głośne – tutaj lokalizowane są często place zabaw dla dzieci. Niemniej jednak przebywając na balkonie od podwórka lub patio nie będziemy narażeni na ciągły hałas ruchu samochodowego i wdychanie spalin. Południowa i zachodnia wystawa sprawi, że balkon będzie mocno nasłoneczniony – odpoczynek tutaj będzie bardzo przyjemny wiosną, w upalne lato może jednak stać się uciążliwy. Letni relaks na takim balkonie nie obejdzie się bez montażu markizy czy parasola. Lokalizacja wschodnia sprawi z kolei, że balkon będzie nasłoneczniony jedynie do południa. Będzie więc dobrym miejscem wypoczynku w letnie dni. Na balkon z wystawą północną będą docierały rozproszone promienie słoneczne. Zachodni docenią natomiast miłośnicy wieczornego wypoczynku na świeżym powietrzu – jeśli widok nie jest ograniczony np. sąsiednim budynkiem, zapewni nam możliwość podziwiania zachodów słońca. Minusem tej lokalizacji w przypadku nieosłoniętych balkonów mogą być silne zachodnie wiatry. 

Pożytki z balkonu francuskiego

Balkon francuski w przeciwieństwie do tradycyjnego nie ma płyty balkonowej. Okno balkonowe osłonięte jest balustradą co stanowi element architektoniczny, doskonale wpisujący się w nowoczesne minimalistyczne projekty fasad – zwykle spotykamy go więc w budynkach, gdzie zamysł projektanta wziął górę nad funkcjonalnością mieszkań. Ważną funkcję estetyczną pełnią także balustrady. Nie tylko chronią one przed wypadnięciem, wykorzystuje się je także w roli miniogrodów – można na nich zawiesić kwietniki. Okno balkonowe z balustradą może też pełnić rolę użytkową – teoretycznie na balustradzie można wywietrzyć pościel albo powiesić baner reklamowy, ale uważajmy, aby w ten sposób nie zaśmiecić fasady. Balustrada, w przeciwieństwie do rozwiązań typowych dla balkonu klasycznego, jest bardzo ściśle powiązana z oknem. Wykonana z tafli szkła bezpiecznego lub wysokogatunkowego pleksiglasu sprawi, że oba elementy będą ze sobą mocno zintegrowane. Z kolei balustrada metalowa będzie mocnym, wyróżniającym okno balkonowe elementem na elewacji. 

Taras nad halą garażu

We współczesnym budownictwie wielorodzinnym do aranżacji stref pośrednich wykorzystuje się też stropodachy nad garażami. Gdy hale garażowe sięgają poza obrys budynku, ich wysunięte stropodachy projektuje się jako tarasy przynależące do mieszkań zlokalizowanych na parterze. Jeśli znajdują się od wewnętrznej strony budynku, często połączone są z efektownymi ogródkami. Posadzki tarasów stanowią integralną część garaży, deweloperzy zwykle oddają je już wykończone materiałem posadzkowym, co stanowi gwarancję szczelności stropodachu i trwałości nawierzchni tarasu. To ogromny krok naprzód w poprawie jakości technicznej, bo jeszcze w budynkach z lat 90. i początku XXI wieku mieszkańcy dostawali taras w stanie surowym – niewykończony od zewnątrz stropodach. Jeśli jego wykończenie odwlekali w czasie lub wykonywali je niezgodnie ze sztuką budowlaną, często skutkowało to rychłym przeciekaniem dachów garaży. Dzisiaj w standardzie wykończenia deweloperskiego otrzymujemy również balustrady oddzielające tarasy od przestrzeni zewnętrznych i tarasów sąsiadów. Spotykamy też mieszkania z tarasami w budynkach zaprojektowanych jako kaskadowe – wówczas są one zlokalizowane nad stropami mieszkań na kondygnacji poniżej. Do najbardziej prestiżowych należą tzw. penthausy, czyli mieszkania z tarasami na dachach budynku – często są to obszerne powierzchnie, na których urządza się efektowne ogrody. Cena takich lokali należy jednak do najwyższych. 

Loggia w nowoczesnym budownictwie

Nazwą tą określamy formę balkonu wnękowego, powstałego w wyniku cofnięcia otwartej przestrzeni względem ściany budynku. Posadzka loggii znajduje się najczęściej nad pomieszczeniem poniżej, jest zwykle częścią jego stropu. Loggia wnika w ten sposób w przestrzeń wnętrza, a jej powierzchnia jest częściowo osłonięta przez boczne ściany oraz zadaszona przez strop. Loggia może kończyć się balustradą biegnącą w linii elewacji lub przedłużoną poza obrys budynku. Niejednokrotnie występuje na kilku kondygnacjach, wówczas najczęściej umieszcza się ją jedną nad drugą. Może być fragmentem jednego pomieszczenia wewnętrznego lub przechodzić przez kilka jednocześnie, nawet przez całą szerokość budynku. Częstym zabiegiem jest umiejscowienie loggii na znacznej części elewacji frontowej lub bocznej. Zazwyczaj pojawia się ona na piętrze budynku, gdzie jest nieco wysunięta w stosunku do płaszczyzny ściany parteru. Gruby strop, ściany boczne budynku i stropodach stanowią nierzadko masywne obramowanie nowoczesnych loggii, nadające im wyrazisty charakter. Wyposaża się je często w szklaną balustradę, która nie zasłania widoków i wprowadza lekkość w solidną konstrukcję. Jest wiele inwestycji deweloperskich, w których loggie zabudowane są szklanymi panelami przesuwnymi. Dzięki temu poza sezonem letnim może ona stanowić dodatkowe pomieszczenie, zwiększające metraż mieszkania czy apartamentu. Loggia jako strefa pośrednia między wnętrzem mieszkania a otoczeniem może funkcjonalnie powiększyć przestrzeń domową. W ciepłe miesiące ułatwi magazynowanie np. sprzętu sportowego, w zimne – przechowywanie choćby produktów spożywczych. Przeszklona loggia może stać się także atrakcyjnym ogrodem zimowym i dodatkowym salonem wypoczynkowym czy pokojem zabaw dzieci. Wyróżnikiem nowoczesności są również przesuwne ekrany z drewna lub kompozytu – stanowią one rodzaj rolet zasłaniających lub odsłaniających wnętrze loggii w zależności od potrzeb. 

Nowoczesne zadaszenia balkonu i tarasu

Jeżeli balkon lub taras znajduje się na południowej albo zachodniej elewacji, warto wykonać jego odpowiednie zadaszenie. Sięgnijmy po materiały, które łatwo zamontować. Dobrym rozwiązaniem jest markiza.Wykonana z odpornego na warunki atmosferyczne materiału oraz aluminiowej konstrukcji skutecznie ochroni przed nadmiernym nasłonecznieniem. Zwijanie i rozwijanie markiz może odbywać się ręcznie bądź też automatycznie dzięki zamontowanej instalacji elektrycznej. Markiza sterowana elektrycznie może być wyposażona w czujnik pogodowy, który zareaguje, gdy zacznie padać deszcz lub zerwie się silny wiatr – wówczas złoży się ona automatycznie i rozłoży wraz z pojawieniem się słońca. Komfortowym rozwiązaniem jest również zastosowanie jako zadaszenia tarasu płyt akrylowych bądź poliwęglanowych, które są lekkie, odporne na uderzenia i promieniowanie UV. Często mają one wieloletnią (do 10 lat!) gwarancję producenta. Z poliwęglanu można też wykonać zadaszenie z otwieranymi elementami. Montaż tego typu dachu jest bardzo łatwy, można się go więc podjąć samodzielnie – wystarczy prosta konstrukcja drewniana lub stalowa. Niezwykle wytrzymałe są zadaszenia membranowe montowane na stałe. Tu elementem zadaszenia jest pokryta PCW tkanina poliestrowa. Składa się ona z kilku warstw, a ponieważ ma dużą gramaturę, jest odporna nawet na obciążenie śniegiem i wodą. Ciekawą propozycję stanowią także zadaszenia żaglowe – są mobilne i można je dowolnie przestawiać. Ich konstrukcja jest stalowa, ale lekka, pokrycia zaś są wykonane z bardzo mocnej impregnowanej tkaniny, którą wykorzystuje się do produkcji ożaglowania. Gdy taras lub balkon ma tradycyjne zadaszenie, np. w postaci wysuniętej połaci dachu budynku, doskonałym sposobem na jego doświetlenie jest umieszczenie w dachu okna lub świetlika dachowego.