Amoniak – co to jest, zastosowanie

Amoniak, czyli wodorek azotu NH3, jest zaliczany do środków chemicznych znanych od wieków. Jego nazwa pochodzi od egipskiej świątyni Amona, w pobliżu której jeszcze przed naszą erą wyodrębniono z substancji białkowych (odchodów wielbłądów) ten związek azotu i wodoru. W średniowieczu pozyskiwano go ze sproszkowanych rogów jeleni i używano do dezynfekcji. Jest rozpuszczalny w wodzie, a także innych rozpuszczalnikach, np. etanolu. Amoniak do czyszczenia można kupić w wielu marketach budowlanych w postaci proszku lub roztworu wodnego, czyli wody amoniakalnej. Amoniak jest bardzo ekonomicznym środkiem – kosztuje niewiele, a przy tym jest wyjątkowo wydajny. Wyróżnia go charakterystyczny ostry zapach, jednak mimo nieprzyjemnej woni okazuje się niezwykle przydatny w gospodarstwie domowym, a także w ogrodzie.

Amoniak – zastosowanie w przemyśle

Swoją nazwę i stosowanie na szeroką skalę amoniak zyskał dopiero w XX wieku, kiedy to zaczęto pozyskiwać go w procesie łączenia azotu i wodoru pod bardzo wysokim ciśnieniem. Wykorzystuje się go do produkcji azotowych nawozów sztucznych, a także materiałów wybuchowych. Ze względu na doskonałe właściwości czyszczące i odplamiające zawierają go środki czyszczące. Jego charakterystyczny zapach znają wszystkie osoby używające farb do włosów. Jest on używany w branży farmaceutycznej – to m.in. składnik soli trzeźwiących. Ma też szerokie zastosowanie w produkcji tekstyliów, gdzie wykorzystuje się go do barwienia tkanin, wyrobów garbarskich oraz materiałów syntetycznych. Jest też znany w przemyśle spożywczym, gdzie wykorzystuje się go w postaci proszku, aby zapewnić puszystość ciast i ciasteczek.

Woda amoniakalna – zastosowanie podczas porządków

Wodorek azotu warto mieć w domu, będzie przydatny, podczas robienia porządków. Nie obawiajmy się przykrego zapachu, wyparuje on bardzo szybko. Możemy z niego skorzystać, gdy sprzątamy dom po remoncie. Używając do zmywania podłóg czy okien wody amoniakalnej pozbędziemy się charakterystycznego zapachu farb, niekiedy wystarczy ustawić naczynie z roztworem amoniaku w odnawianym pomieszczeniu, aby po krótkim czasie ulotniła się woń farb. Po wodny roztwór amoniaku złożony z 2 l wody i 1/4 szklanki amoniaku w proszku warto sięgnąć, gdy chcemy wyczyścić płytki ceramiczne oraz fugi. Mała łyżka amoniaku i 2 litry wody pozwolą uzyskać sól amoniakalną, którą wymyjemy solidnie sprzęty łazienkowe i kuchenne. Sprawi ona, że umywalka, wanna czy zlewozmywak odzyskają blask. Warto po nią sięgnąć także wtedy, gdy chcemy doczyścić piekarnik. Po nagrzaniu go do temperatury 65^oC, na najwyższej półce ustawiamy niewielki żaroodporny pojemnik z amoniakiem, a na dnie piekarnika większy pojemnik z wodą. Po ok. 8-10 godzinach możemy umyć piekarnik wodą amoniakalną z dodatkiem środka do mycia naczyń. Roztwór amoniaku składający się z łyżki amoniaku, 2 łyżek octu i litra wody sprawdzi się też aby doczyścić szybę piekarnika lub kominka. Zastosujmy go także do mycia szafek kuchennych, jego użycie zniechęci mole do zagnieżdżenia się. Sól amoniakalna pozyskana w proporcjach 1 część amoniaku do 3 części wody będzie przydatna podczas mycia okien. Sprawi, że szyby będą lśnić i nie zostaną na nich szpecące smugi. Efekt blasku uzyskamy stosując roztwór amoniaku do mycia kryształów. Sól amoniakalną można też wykorzystać do czyszczenia metalowych garnków, patelni a także sztućców.

Amoniak do czyszczenia plam

Gospodynie domowe cenią amoniak za jego właściwości odplamiające. Woda amoniakalna pozwoli nam usunąć plamy z domowych tekstyliów takich jak dywany, chodniki czy tapicerowane meble. Można ją też wykorzystać do czyszczenia materiałowych siedzeń samochodowych. W tym przypadku sprawdzi się roztwór wykonany z dwóch l wody i szklanki amoniaku. Takim roztworem nasączamy gąbkę lub ściereczkę i moczymy nimi zabrudzenia, po wyschnięciu plamy powinny zniknąć, jeśli jednak będą zabieg należy powtórzyć. Amoniak w płynie ułatwi nam też pozbycie się plam z ubrań. Woda amoniakalna uzyskana w proporcjach stosowanych do mycia płytek ceramicznych będzie idealnym środkiem do usunięcia uporczywych zanieczyszczeń z powierzchni betonowych, takich jak np. podłoga w garażu. Amoniak umożliwi nam również pozbycie się plam śniedzi z przedmiotów mosiężnych czy srebrnych lub posrebrzanych.

Amoniak – zastosowanie w ogrodzie

Sól amoniakalna jest również skutecznym środkiem na pozbycie się mszyc, które wiosną często pojawiają się na roślinach ogrodowych. W tym celu najlepiej przygotować roztwór złożony z wiadra wody i 50 ml amoniaku. Taki naturalny sposób ułatwi nie tylko eliminację szkodników, ale też wzmocni rośliny – amoniak jest przecież składnikiem nawozów azotowych zasilających rośliny.